Een boek dat uitlegt hoe het zorgstelsel werkt, met hierin de belangrijkste spelers en wetten en uitleg over hoe de geldstromen lopen, is dat wel.
De gedachte achter het zorgstelsel is simpel: Iedereen moet benodigde zorg kunnen krijgen, de kwaliteit van zorg moet goed zijn, de zorg moet betaalbaar blijven en voorkomen is nog altijd beter dan genezen. Hiervoor gelden een aantal uitgangspunten. De overheid schept voorwaarden voor een goede volksgezondheid. Burgers helpen hierin allereerst zichzelf met hulp uit hun omgeving en zo nodig met hulp van zorgverleners. Lukt dat niet meer thuis dan krijg je langdurige zorg.
In de praktijk is het organiseren van zorg voor 17,2 miljoen Nederlanders aanzienlijk ingewikkelder. Alleen al de cijfers vertellen dat. In en rondom de zorg werken 1,2 miljoen mensen. Er zijn een kleine 10 duizend huisartsen, er werken 237 duizend mensen in de verpleging en de thuiszorg en bijna 84 duizend mensen in de geestelijke gezondheidszorg. Vele tientallen organisaties ondersteunen, adviseren, controleren, begeleiden en vertegenwoordigen hen.
Wetten
De uitgangspunten voor het leven van goede zorg staan in tientallen wetten Alle collectief gefinancierde zorg is vastgelegd in vijf stelselwetten. Zó regelt de Zorgverzekeringswet (1) de op genezing gerichte zorg. Intensieve zorg die 24 uur per dag nodig is valt onder de Wet langdurige zorg (2). Ondersteuning van kwetsbare mensen en de zorg voor jongeren worden geregeld door de Wet maatschappelijke ondersteuning (3) en de Jeugdwet (4). En de Wet publieke gezondheid (5) beschermt ons tegen gezondheidsrisico's waar we individueel onvoldoende invloed op hebben.
Maar er zijn ook algemene en zorgwetten waar zorgverleners rekening mee moeten houden. Zo regelt de (Europese) Algemene verordening gegevensbescherming hoe zorgverleners omgaan met privacygevoelige informatie en regelt de Mededingingswet het toezicht op economische machtsposities. Zorgspecifieke wetten regelen het handelen van zorgverleners. Denk bijvoorbeeld aan de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg, die zorgverleners verplicht de kwaliteit van zorg te waarborgen.
Geld
Hoeveel belastinggeld geven we als samenleving uit aan zorg? In 2016 besteedden we volgens het CBS bijna 84 miljard euro. Elk jaar geven we meer uit aan zorg doordat we gemiddeld langer leven, de samenleving vergrijst, er nieuwe technologische mogelijkheden en dure medicijnen bijkomen. Waar gaat dat geld naar toe en hoe lopen de geldstromen? Belangrijk om te weten bij discussies over de toekomst van de zorg.
Lacune in kennis
Kennis over het zorgstelsel is echter een ondergeschoven kindje in opleidingen. Uit onderzoeken blijkt dat veel mensen nog altijd denken dat de zorgverzekeraars de inhoud bepalen van het basispakket verzekerde zorg, waar we ons verplicht voor verzekeren. Bij wie moet je wezen voor ondersteuning thuis, wat betekent concurreren in de zorg en wie bepaalt of iemand in aanmerking komt voor langdurige zorg? Het zijn vragen die vaak stiltes opleveren. Niet zo gek als je nagaat dat het in zorgopleidingen gaat over de uitoefening van een specifiek vak en amper over de zorgwereld waar de professional na afstuderen onderdeel van uitmaakt.
Toch is kennis over het zorgstelsel onontbeerlijk. Zorg en ondersteuning bieden aan patiënten is een samenspel tussen zorgprofessionals. Patiënten verwachten bovendien dat zorgverleners hen kunnen vertellen bij wie zij terecht kunnen met een probleem en of ze bijvoorbeeld een eigen bijdrage moeten betalen.
Vergaar al deze kennis met Zó werkt de zorg in Nederland. Het boek bevat neutrale en betrouwbare informatie over de zorg en is door de vele visualisaties toegankelijk. Het boek is gemaakt door zestien publieke en private partijen verzameld in Platform Zó werkt de zorg. Spijker je kennis nu bij!
Kees Wessels, chef zorg De Argumentenfabriek, partner van Platform Zó werkt de zorg en een van de auteurs van Zó werkt de zorg in Nederland.
