Vorige week bracht de post er weer een: zo’n doos vol met boeken die misschien wel in aanmerking zouden kunnen komen voor de titel van Managementboek van het Jaar 2015. Afhankelijk van het oordeel van de jury, uiteraard. De afgelopen maanden ben ik gesteld geraakt op die regelmatige zendingen, en op de gesprekken daarover met mijn collega's.
Deze doos was een bijzondere, want hij bevatte de laatste oogst van dit jaar. Misschien dat er in de luttele weken tot Oud en Nieuw nog een enkel boek bijkomt, maar veel zal het niet meer zijn. Met de sluiting van de inzendingstermijn voor de deur, hing er voor mij van deze doos veel af. Want tot nu toe heb ik - dat mag u best weten - mijn titelkandidaat nog niet gevonden.
Zat er ditmaal wel een boek bij dat ik met volle overtuiging kan aanbevelen als Managementboek van het Jaar 2015? Niet echt, moest ik vaststellen nadat ik elk boek minstens vijftien minuten van mijn onverdeelde aandacht had geschonken (niet jokken: op een na). Leest u maar even mee.
· Van Belleghems When digital becomes human? Een interessante paradox, dat digital en human in customer service. Maar als u me nu vraagt: hoe overstijgen we die tegenstelling, dan moet ik ook na lezing van dit boek het antwoord schuldig blijven. Ik zie wel een heleboel voorbeelden, maar vind ze lang niet allemaal overtuigend.
· Beijers Ruimte voor mens en organisatie? Deze ‘visie en aanpak voor de digitale samenleving’ zou ik vijftien jaar geleden een baanbrekend boek hebben gevonden. Nu niet meer.
· Benthuizens Show me the money? ‘Inspiratie voor iedereen die geld zoekt om zijn dromen waar te maken’ vind ik een te beperkt onderwerp om in aanmerking te komen. Overigens belooft de titel meer dan het boek waarmaakt: geld krijgen we niet te zien, alleen maar wegen waarlangs we het zouden kunnen vinden.
· De Bree's Dinosauriër of krokodil? Gaat over de toekomst van managen, organiseren en samenwerken. Mijn bezwaren hier liggen in dezelfde sfeer als bij Ruimte voor mens en organisatie, al is dit boek wel wat meer bij de tijd. Een levendige stijl en een aantrekkelijke vormgeving hadden het misschien kunnen redden.
· Fioole's Wat willen we nou van managers? ‘Op zoek naar de essentie van organisaties,"’ dat belooft wat. Net als de vraag hoe managers het best om kunnen gaan met hypes en trends. Maar om dan 35 jaar na dato aan te komen met Hersey en Blanchard - zonder erbij te vermelden dat die inmiddels zelf ook tot de conclusie zijn gekomen dat hun verhaal over Situationeel Leiderschap te simplistisch was?
· Van Hoeks De risicomijdende samenleving? De directeur van het Economisch Instituut voor de Bouw probeert de achterblijvende groei van de Nederlandse economie te verklaren uit het woningmarktbeleid. Dat mag, maar ik ben bang dat er toch meer factoren spelen en dat het probleem ingewikkelder ligt.
· Idenburgs Diagnose Zorginnovatie? Inhoudelijk een sterke studie, maar het boek hinkt wel op twee gedachten: gaat het nou over innovatie in domeinen van de zorg, of over hervorming van de sector? Over de vraag naar financierbaarheid wordt te gemakkelijk heen gestapt.
· Van Kralingens Frontrunners? Interessant, over acht eigenschappen van marktleiders. Maar ik lees niets over de niet-marktleiders: beschikken die niet over deze eigenschappen, of in mindere mate? Dan weet ik dus ook niet of ik met mijn bedrijf marktleider kan worden door juist die eigenschappen te cultiveren. Oeps...
· Smits De opdracht, over de ‘vele gezichten’ van Herman Wijffels? Boeiend, maar als biografie geen topper. De auteur legt zich wel heel gemakkelijk neer bij de bewering van Wijffels dat hij er geen persoonlijk archief op nahoudt. Dat gemis wordt niet gecompenseerd door de bedrijfsarchieven die hij geraadpleegd zegt te hebben maar waar hij niet exact genoeg naar verwijst om een en ander controleerbaar te maken.
· Rochâts Zicht op verbindend leiderschap? Sorry, zelfs in een ‘essay’ moet je bij mij niet aankomen met Spiral Dynamics. Zeker niet als je je op geen enkele manier rekenschap geeft van de fundamentele kritiek die daarop is geleverd.
· Schilders Zelfsturing of samensturing dan? ‘Samensturing’, dat is blijkbaar zelfsturing op zo'n manier dat het een gezamenlijk proces wordt tussen cliënten en medewerkers, tussen medewerkers onderling, en tussen medewerkers en werkvloer. Dat klinkt als de kwadratuur van de cirkel. Toch belooft de flaptekst tal van praktische voorbeelden. Helaas zag ik er niet een waarvan ik dacht: ‘Daar komen nu echt alle belangen tot hun recht.’
Kortom: de laatste oogst van 2015 stelde mij nogal teleur. Moeten deze auteurs nu alle hoop laten varen? Dat niet. Minstens een ander jurylid leest hun boek ook, en hij of zij kan er heel anders over denken dan ik. In dat geval wordt zo'n boek in de volgende ronde door de voltallige jury gelezen, en misschien gebeurt er dan wel een wondertje.
En als dat wondertje niet gebeurt, zit ik dan straks zonder ideale titelkandidaat? Ook dat hoeft niet. Andere juryleden lezen voor een deel andere boeken. Misschien hoor ik van een van hen in onze volgende vergadering wel zo'n enthousiast verhaal over een zo'n boek, dat ik daar helemaal voor val. Ik hoop het maar.
Reageer via Twitter naar @PierreSpaninks met hashtag #MB2015
Over Pierre Spaninks
Pierre Spaninks (Eindhoven, 1955) was tot zijn pensionering in 2021 zelfstandig professional in journalistiek en communicatie. Hij kreeg landelijk bekendheid als ZZP-expert. Voordien had hij gewerkt in het hoger onderwijs en de consultancy. Hij studeerde Tekstwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam en volgde op Harvard het Senior Manager in Government Program. Tegenwoordig legt hij zich toe op de Egyptologie.
