Filosofielessen voor avonturiers

Allereerst de omslag. Hardcover, mooi opgemaakt, goed gewicht, heerlijk formaat. Geen flutboek zo te voelen. Op de voorkant een tekeningetje van een rugzak; dit boekje zou je zo in die rugzak willen meenemen als je zelf op ontdekking gaat. Op de binnenflappen kleurrijke afbeeldingen van de kaarten van Noord- en Zuidpool. Her en der in het boek foto’s van expedities (overigens zonder bijschrift en zonder dat het überhaupt duidelijk is wat die plaatjes daar doen, dat mag je er zelf bij filosoferen). Pakweg 150 pagina’s met een middelgroot font; je bent er snel doorheen.

Hoe duidelijk en mooi de buitenkant oogt, zo onduidelijk is de inhoud. Kagge is een bijzondere ontdekkingsreiziger, de eerste die de drie uitersten van de wereld heeft bedwongen, iets dat zeker respect afdwingt en je als lezer kan inspireren, maar dat betekent nog niet dat hij ook een even goede schrijver is. De meningen zullen erover verdeeld zijn, maar al lezend krijg ik steeds vaker het gevoel naast de immer praatgrage Ome Gerrit te zitten die maar door blijft mijmeren over dingen die je eigenlijk al lang weet, en waarvan het moet lijken dat oom er goed op doorgestudeerd heeft: ‘De zin van het bestaan houdt in dat je het beste probeert te maken van de situatie waarin je je bevindt’ (...). Of deze - nog op dezelfde pagina - ‘Een van de redenen waarom ik de gedachte aan een leven met weinig verantwoordelijkheden heb afgewezen, is dat ik me min of meer bewust heb gerealiseerd dat ik de mogelijkheid moet hebben om te kiezen om een soort van vrij leven te kunnen leiden’.

Telkens als je Kagge’s pleidooien wilt gaan geloven - overigens vaak omlijst met uitspraken van bekende oude dichters, filosofen en psychiaters (Hölderlin, Hegel, Kant, Frankl, e.a.) dan zakt de spanning in met dit soort moeilijk te duiden zinnen. Mogelijk ligt hier een taal- of cultuurverschil aan ten grondslag, maar jammer is het wel. Want als je je best doet, het boek goed leest, dan merk je dat het wel degelijk ergens over gaat. Geen anekdotisch verhaal vol concrete belevenissen en ervaringen die een avonturier ten deel vallen, maar een parallel tussen het uitzonderlijke leven van de ontdekkingsreiziger en het gewone leven van ieder ander. Jammer dat ik in plaats van de heldhaftige Kagge tussen de regels door Oom Gerrit hoor met zijn verwoede pogingen goed bedoelde adviezen over te brengen.

Wat je kunt leren van Filosofielessen voor avonturiers is het appèl van de auteur om buiten je comfortzone te stappen en te doen wat je altijd al graag had willen doen. Hoe groot de onzekerheid ook is en de gedachte eraan je nerveus maakt. Voor Erling Kagge ‘is het altijd duidelijk geweest dat het waardevoller is om wel te gaan dan niet’ [op expeditie naar het onbekende; RB]. Je eigen koers varen, ongeacht wat anderen ervan denken. Misschien is dat wel wat Alain de Botton bedoelt met zijn quote: ‘Erling Kagge transformeert en troost ons’.

Robert Buisman is Co-owner van Studio Interactive, Creatief Bureau voor Interactieve Videoconcepten en Kwartiermaker bij de Dutch Innovation School, 21st Century School voor Creativiteit, Ondernemerschap en Innovatie. Certified Design Thinker en auteur van Zakelijk succes in nieuwe tijden.