Maken van een communicatieplan

maken van een communicatieplan' van Arno van Doorn is bedoeld als handleiding voor mensen die geen specifieke opleiding hebben gevolgd op het gebied van communicatie, maar hier in het werk wel mee te maken krijgen. Het grote verschil met andere boeken over dit zelfde onderwerp is volgens de auteur dat het boek 'Het maken van een communicatieplan' uitgaat van andere opvattingen over communicatie. Communicatie is volgens Van Doorn niet het versturen van boodschappen, maar het organiseren van 'het met elkaar ergens over praten'. Centraal in de behandeling hiervan staan twee pijlers: de Communicatiedriehoek en het Communicatiekruispunt. De communicatiedriehoek bestaat uit de elementen A, B, en x. A en B staan voor personen, organisaties of groepen die met elkaar communiceren en x staat voor het onderwerp waarover zij communiceren. Volgens van Doorn is het gebruikelijke communicatiemodel waarbij alleen wordt uitgegaan van een Zender en een Ontvanger te simplistisch, omdat het gebaseerd is op eenmalige en eenzijdige processen. De communicatiedriehoek A-B-x is niet alleen persoonlijker maar biedt ook plaats aan het onderwerp van gesprek. Voor zover mij bekend is er sinds 2002 geen nieuwe editie verschenen van 'Het maken van een communicatieplan'. Dit zou kunnen verklaren waarom de door Van Doorn gebruikte driehoek nogal gedateerd overkomt. Sinds 2002 is de theorie over hoe interpersoonlijke communicatie plaatsvindt steeds verder ontwikkeld, en dat heeft ertoe geleid dat tegenwoordig meerdere aspecten van het communicatieproces van belang zijn. Een concreet voorbeeld hiervan vind je in het boek 'Improve your communication skills' van Alan Barker. In dit boek wordt een communicatiestructuur gepresenteerd die bestaat uit vier onderdelen te weten: context (dus ook: onderwerp), relatie, structuur en gedrag. De andere pijler is het Communicatiekruispunt. Centraal hierbij staat de situatie van waaruit een organisatie communiceert met haar publieksgroepen. Afhankelijk hiervan kan een organisatie kiezen voor vier verschillende communicatiestrategieën, te weten: informering (via de massamedia), overreding (via het oproepen van positieve associaties), dialogisering (uitwisseling van informatie over elkaars meningen), en tot slot formering (beïnvloeding van koopgedrag). Mocht dit boek worden herdrukt, dan ik adviseer ik de volgende drie verbeterpunten. Twee daarvan hebben te maken met de structuur, en één met de inhoud. Om met dat laatste te beginnen: een ontwikkeling die te weinig aandacht krijgt betreft de ontwikkelingen rondom 'user generated content', blogging, Web 2.0, enzovoort. Hoewel dit een recente ontwikkeling is en niemand nog weet waar het naar toe gaat, is al wel duidelijk dat dit grote gevolgen zal hebben voor de manier waarop organisaties hun communicatie zullen moeten vormgeven. In een geactualiseerde uitgave zal hiervoor meer ruimte moeten worden ingericht. Wat de structuur betreft: het zou beter zijn om de uitwerking van het Communicatiekruispunt structureel voor de vier behandelde deelgebieden (marketingcommunicatie, interne communicatie, concerncommunicatie, en corporate communicatie) uit te werken. Nu gebeurt dit alleen voor marketing en interne communicatie, en ook nog op verschillende plaatsen (bij marketingcommunicatie aan het begin van het hoofdstuk, en bij interne communicatie aan het einde van het hoofdstuk). En het zou de gebruiksvriendelijkheid ten goede zou komen als alle checklists in dezelfde lay-out worden vormgegeven, en als er - bijvoorbeeld aan het einde van ieder hoofdstuk - een sjabloon wordt opgenomen met de betreffende onderdelen van het communicatieplan. En tot slot, misschien is 'Planmatig omgaan met communicatie' en passender titel. Als communicatieboek heeft 'Het maken van een communicatieplan' van Van Doorn een stevige basis en dat maakt het zeker geschikt als naslagwerk, maar het moet nodig worden geactualiseerd wil het de pretenties waarmaken.