Uit de titel maakte ik op dat ik een werk ging lezen boordevol duidingen aan de hand van Napoleon, Lincoln, Churchill, Gandhi, Mao Zedong, Charles de Gaulle, Dubcek en Cleopatra. Maar Schaepkens heeft vooral besloten de lessen en patronen uit het verleden te analyseren. Hij komt daarmee tot hele praktische lessen en inzichten. Succesvolle leiders investeren in veiligheid, verbondenheid, waardering, autonomie, zelfexpressie en het leren omgaan met grenzen. Niet echt een schokkende uitkomst zou je zeggen. Aangezien beoogd wordt om ‘een andere kijk op leiderschap’ te bieden, viel ik tijdens het lezen nog niet direct van mijn stoel van de inventiviteit.
Sociaal systeem
Wat ik lees is met name een visie op het gebied van een sociaal systeem, waarbij de leider aandacht heeft voor de mensen onder hem/haar. In de dagelijkse praktijk is dat een rol van managers, niet van leiders. En voor managers is dit boek oprecht een uitstekend manifest. Waarbij in de diepte wordt ingegaan op de theorie, opbrengsten en duidingen van alle relevante materie. Alsnog mis ik de praktische ‘gedragskant’ van sommige adviezen. Bijvoorbeeld op pagina 56, waar ‘creëer betrokkenheid - gedeelde missie en visie’ wordt gepredikt. Aan de hand van de missie/visie van Philips, wordt helder dat het hier een aanpak betreft die inspireert, richting geeft en het bestaansrecht benoemt. Bij Philips werken echter ruim 80.000 mensen, en ik vraag me werkelijk af hoe er na het lezen hiervan praktisch wordt bijgedragen aan de gedragsverandering van al deze mensen. Als er namelijk íets duidelijk is geworden uit de afgelopen 10 jaar leiderschapsontwikkeling, is het dat het allemaal draait om concrete gedragsverandering. En die mis ik toch wel.
Heersende opvattingen
Mogelijk komt dit door de ‘heersende opvattingen’ die Schaepkens beschrijft. Namelijk dat goeroes als ‘Kets de Vries, Covey Collins, Porter, Kotter en Mintzberg’ beeldbepalend zijn. Die werkelijkheid is toch al een jaar of 10 achterhaald, en beschrijft een aardige afdeling gepensioneerde managementdenkers. Er is ondertussen zóveel meer expertise ontstaan. Zoveel meer kijk op macht, leiderschapsuitdagingen en met name ook psychologische inzichten rondom persoonlijkheidsproblematiek. Door dit niet mee te wegen, ontstaat met name een uitstekend boek voor managers die goed willen leren verbinden mét en zorgen vóór hun medewerkers. Voor die doelgroep zou ik dit boek absoluut warm aanbevelen: het is fijn geschreven, goed opgebouwd en heel praktisch in haar duidingen.
Over Arvid Buit
Arvid Buit is executive coach en auteur van Wahlberg, Het verhaal van een CEO en Red de Alfawolf, Zachte leiders maken stinkende wonden. Hij houdt zich bezig met de ontwikkeling van topbestuurders en de ontwikkeling van het vakgebied coaching.
