Bart Groothuis zegt in de inleiding dat Ziek van je baas? – Zo overleef je een slechte manager bedoeld is voor iedereen die een ‘baas’ heeft. En volgens mij is er geen manager te vinden die geen baas heeft, en dus is het eigenlijk een boek voor medewerkers in organisaties die lijden onder matig leiderschap. Volgens Groothuis weten de meeste managers niet goed hoe ze moeten managen. Hij stelt dat ze ‘maar wat aanklooien.’ In het boek ligt vooral de nadruk op het ‘aanklooien’ in de relationele sfeer. Aan de andere taken van managers besteedt hij geen enkele aandacht.
Opbouw
Elk hoofdstuk, van gemiddeld zo’n zes pagina’s, begint met een kernachtige omschrijving van een managementtype, gevolgd door een verhaal dat de manager typeert. De auteur analyseert het beschreven (wan)gedrag beknopt en beschrijft wat het effect ervan is op de medewerker. Onder het motto ‘stop met slachtoffergedrag en neem zelf de regie over je leven’, geeft Groothuis ten slotte adviezen aan medewerkers in de paragraaf ‘De overlevingsstrategie’.
Managementtypes
Enkele van vierendertig managementtypes zijn bijvoorbeeld de MBA-manager (die ervan overtuigd is dat zijn medewerkers maar boffen dat hij alle nieuwe methodieken kent), de professional (die het inhoudelijk eigenlijk beter weet), de non-professional (die zich er op voorstaat dat hij niks weet van de inhoud van het werk van zijn medewerkers en die stuurt op efficiency), de ongeïnteresseerde manager (die zijn medewerkers vooral ziet als een productiemiddel en niet als mens) en de regelneef (die zich in lopende zaken van medewerkers mengt en zo de boel verstoort). En natuurlijk ontbreekt de overbekende zeemeeuw niet met zijn ziekmakende onvoorspelbaarheid en inconsequent gedrag medewerkers in verwarring achterlaat.
Overlap
Sommige typeringen overlappen elkaar, maar een kniesoor die zich daaraan stoort. Groothuis laat in het midden hoe hij aan vierendertig typologieën komt, waarom zijn het er geen 50 of 20? De theoretisch onderlegde lezer moet wel zijn behoefte aan onderbouwing aan de kant schuiven. Groothuis baseert zich namelijk volledig op zijn eigen waarnemingen, ervaringen en op gesprekken met medewerkers. Het boek kent dan ook geen literatuurlijst en ook geen trefwoordenlijst. Groothuis besteedt geen aandacht wat nu wel goed managementgedrag is, dat moet de lezer zelf maar uit de verhalen destilleren.
Overlevingsstrategie
Zijn kernboodschap is eigenlijk: stop met somberen en neem het leven in eigen hand, door met de manager in gesprek te gaan, je niet druk te maken over ongepast gedrag of door te vertrekken (wat opvallend vaak wordt geadviseerd). Hij laat managers zien wat hun gedrag met medewerkers doet. Groothuis geeft in de vierendertig verhaaltjes een somber makend overzicht van contraproductieve gedragingen van managers. Zijn verhaaltjes sluit hij steeds af met suggesties voor medewerkers, die hij ‘overlevingsstrategieën’ noemt. Ook al neemt de lezer er maar één idee uit mee om zo het leven in de organisatie voor zichzelf (en anderen) aangenamer te maken, dan heeft het boek al zijn functie voldaan. Groothuis schreef niet alleen een boek voor medewerkers maar eigenlijk een boek voor mensen - ongeacht hun formele positie - in organisaties die te maken hebben met matig functionerende leiders. Het is nu wachten op een boek dat het gedrag van leiders onderbouwd in kaart brengt, zowel in de positieve als negatieve zin. En waar ook aandacht is voor de andere taken van leiders.
Over Rudy Kor
Rudy Kor is zelfstandig organisatieadviseur en auteur van diverse managementboeken. Tot voor kort werkte hij (als senior partner) bij Twynstra Gudde. Hij startte zijn werkzame leven bij Philips in Eindhoven. Als adviseur helpt hij (project)managers bij het effectiever inrichten van hun projecten. Als veellezer wordt hij gedreven door nieuwsgierigheid en schrijft regelmatig boekrecensies.
