Joris Merks-Benjaminsen neemt de lezer van Managen zonder macht mee in zijn ervaringen als manager bij Google. Centraal staan een aantal ideeën en concepten afkomstig uit de Google gereedschapskist voor functioneren van teams en managers. Mere-Benjaminsen handreikingen over hoe je daar zelf mee aan de slag kunt. In Managen zonder macht operationaliseert de auteur vijf dimensies van succesvolle teams. Hij laat zien hoe deze zich verhouden tot de tien gedragingen van succesvolle managers, afkomstig uit een groot onderzoek van het Google’s People Analytics-team.
Drie delen
Joris Merks-Benjaminsen, die tot oktober 2022 in diverse rollen, twaalf jaar bij Google werkte, schreef een leesbaar (hand)boek. Hierin werkt hij gedetailleerd uit wat er nodig is om een productief team op te bouwen en behouden. Managen zonder macht bestaat uit drie delen:
In het eerste deel, met als titel Briljante Managers - Briljante Basics, besteedt Merks-Benjaminsen aandacht aan onderwerpen zoals:
- Google’s tien gedragingen van briljante managers
- Jezelf verbeteren met manager-feedback van je team
- Vijf Briljante Basics voor briljante managers.
Met 145 bladzijden is dit het langste deel van het boek, van de totaal 270 bladzijden.
In deel twee, Briljante teamleiders - succesvolle teams, gaat het over Psychologische veiligheid en hoe dat te combineren met hoge prestatienormen, diversiteit en inclusie en Actie.
In het derde deel, met als titel Briljante Leiders - succesvolle organisaties, komen onderwerpen aan bod als de universele beperkingen van data en de pijlers voor organisatorische transformatie.
Psychologische veiligheid
Op diverse plekken in het boek benadrukt de auteur het belang van psychologische veiligheid. Veiligheid zorgt ervoor dat mensen zich meer op hun gemak voelen bij het nastreven van ambitieuze doelstellingen en bij het nemen van risico’s. Ze delen ook meer informatie met elkaar en ze lossen problemen samen op, in plaats van vingerwijzen.
Gedragingen van briljante managers
Bij Google vullen teamleden om de zes maanden een vragenlijst in waarin ze de manager scoren op tien gedragingen. Deze zijn gebaseerd op een onderzoek dat door Google’s People Analytics-team werd gedaan onder de naam Project Oxygen.
Enkele van de tien gedragingen van briljante managers zijn:
- Is productief en resultaatgericht
- Creëert een inclusieve teamomgeving
- Ondersteunt loopontwikkeling en bespreekt prestatiebeoordelingen
- Is een goede coach
- Heeft cruciale (technische) expertise om het team te adviseren
De volledige vragenlijst staat in de bijlage van het boek. Merks-Benjaminsen beschrijft in een aantal voorbeelden hoe hij de feedbacklijst in zijn werk als manager heeft toegepast en welke waarde regelmatige feedback voor hem had.
Briljante Basics
Managen zonder macht gaat over echtheid en volgens Merks-Benjaminsen begint echtheid met de vijf Briljante Basics. Het zijn volgens hem effectieve mechanismen om Google’s tien gedragingen van briljante managers consequent toe te passen. De vijf Briljante Basics bouwen op elkaar voort, als je één schakel breekt dan breekt de hele ketting. De vijf zijn een cirkel die steeds opnieuw begint. De vijf worden elk in een apart hoofdstuk besproken en zijn:
1. Betekenisvolle gesprekken over carrière en persoonlijke groei.
2. Samen OKR’s- Objectives en Key Results schrijven en prioriteren.
3. Zinvolle meetings en teamnormen.
4. Tracken van voortgang op OKR’s en mijlpalen.
5. Eerlijke en voorspelbare prestatiebeoordelingen.
Macht
Door het hele boek heen maakt Merks-Benjaminsen duidelijk dat het gedrag van de direct leidinggeven van groot belang is voor het functioneren van het team en de ontwikkeling van teamleden. Dat alles onder het motto dat mensen niet de organisatie verlaten maar de manager. Informatief is de visie van Google om de manager bij een aantal belangrijke onderwerpen minder directe zeggenschap c.q. macht te geven. Dat betreft bijvoorbeeld onderwerpen zoals het aannemen van nieuwe mensen, beoordelingen, beloningen en promoties. Bij deze onderwerpen worden op z’n minst altijd twee collega’s betrokken. Daarnaast is de besluitvorming hierover gebaseerd op regels. Hierdoor neemt de macht van de direct leidinggevende manager aanzienlijk af. In het boek gaat Merks-Benjaminsen helaas niet in op de diverse vormen van macht, zoals persoonsmacht versus positiemacht of formele macht. Door iemand als manager te benoemen, heeft deze in mijn ogen in ieder geval enige formele macht. Merks-Benjaminsen was de laatste van zijn Google jaren manager van een team van twintig mensen. Had hij dan geen persoonsmacht, zoals bijvoorbeeld deskundigheidsmacht?
Briljante Medewerkers
In het boek besteedt Merks-Benjaminsen indirect veel aandacht aan medewerkers, maar ik heb geen paragraaf gevonden met als titel Briljante Medewerkers. Daarom volgen onder de deze kop hier een paar gedachten uit het boek over medewerkers. Merks-Benjaminsen heeft het in Managen zonder macht onder meer over het grote belang van intrinsieke motivatie. Voor hem betekent intrinsieke motivatie dat mensen de wil hebben om relevante waarde toe te voegen, te leren en te groeien. Volgens hem hoeft niemand hen te vertellen wat ze moeten doen.
Teamleden die geen intrinsieke motivatie hebben (of waar die te ver afstaat van wat het team en de organisatie van hen verlangen), zijn degenen die je altijd moet pushen en accountable houden. Maar je krijgt niet dezelfde kwaliteit werk gedaan als bij de anderen.
De gedachte dat mensen met intrinsieke motivatie automatisch goed presteren is onterecht, de manager moet wel een omgeving creëren waarin deze mensen gedijen. En dat kan gedaan worden, en dan zijn we weer bij de titel van het boek, door managers zonder macht. Het nummer één gedrag dat intrinsieke motivatie ondermijnt is volgens Merks-Benjaminsen top-down management of nog erger, micromanagement.
Praktisch (hand)boek
Managen zonder macht is een praktisch boek voor managers die op zoek zijn naar modellen, ideeën, tips, en vragenlijsten om het eigen functioneren te verbeteren. Het is een boek waarin de theorie wordt gecombineerd met de eigen ervaringen van Merks-Benjaminsen als teamleider maar ook als ontwikkelaar van (delen van) het materiaal dat in het boek staat. Dat maakt het leesbaarder dan een doorsnee (hand)boek over de belangrijke rol van de manager. En Merks-Benjaminsen heeft een leesbare, weinig formele stijl van schrijven. Als lezer moet je wel over het gebruik heenstappen van terugkerende termen zoals Briljante Basics en Briljante Managers.
De auteur relativeert gelukkig wel wat hij voorstelt. Hij schrijft dat de lezer zijn ideeën wel moet aanpassen aan de eigen organisatiecultuur en eigen uitdagingen. Managen zonder macht is ook een boek over hoe Google door verschillende ingrepen de formele macht van de manager heeft geminimaliseerd. Het is geen boek voor de lezer die wil weten wat de theoretische onderbouwing van de ideeën uit boek zijn. Het werkt omdat het bij Google werkt. Na lezing weet de lezer wat hij als manager kan doen om een productief team op te bouwen en te behouden.
Over Rudy Kor
Rudy Kor is zelfstandig organisatieadviseur en auteur van diverse managementboeken. Tot voor kort werkte hij (als senior partner) bij Twynstra Gudde. Hij startte zijn werkzame leven bij Philips in Eindhoven. Als adviseur helpt hij (project)managers bij het effectiever inrichten van hun projecten. Als veellezer wordt hij gedreven door nieuwsgierigheid en schrijft regelmatig boekrecensies.
