De zorg lijkt een hopeloos gecompliceerd woud aan regels, protocollen en nog meer betrokken instanties, met of zonder afkorting: zorgkantoren, toezichthouders, inspectie. Schoon schip maken in zo’n jungle lijkt onbegonnen werk, maar het kan. Hoe ze dat bij zorgorganisatie Philadelphia doen, is te lezen in Het werkt! De vele voorbeelden in dit boek zijn allemaal te herleiden tot vier simpele woorden: gebruik je gezond verstand.
Voor alle medewerkers in de zorg is het wel herkenbaar. Managers hebben de kennelijk onbedwingbare neiging om het denkwerk van zorgprofessionals over te nemen, om voor te schrijven hoe en wanneer te handelen en dit vast te leggen in uitdijende regels en richtlijnen. Met alle gevolgen van dien.
Want te veel regels en nadruk op het naleven daarvan geeft rare praktijken. Beroemd binnen Philadelphia is het voorbeeld van het bijhouden van het Haccp-regime voor de horeca en de voedselproductie. Medewerkers moesten dagelijks de temperatuur van de koelkast en vriezer controleren en invullen op een lijst. Bij een van de locaties liep de temperatuur van de vriezer op een bepaald moment op tot 19 graden Celsius. Dit werd dagenlang keurig genoteerd, zonder dat iemand op het idee kwam er ook iets aan te doen. Na enkele dagen kon het ontdooide voedsel de vuilnisbak in. Maar de lijst klopte, dus strikt genomen deed niemand iets verkeerd.
Hoe doorbraken ze dit regeldenken bij Philadelphia? Dat begon bij Gerrit Leene, regiodirecteur Oost, die was uitgenodigd voor de maaltijd bij cliënten thuis. Het werd een gezellige avond, maar op de terugweg overdacht Gerrit zijn eigen toegevoegde waarde en voelde zich behoorlijk opgelaten. Een flink deel van het zorggeld ging naar overhead, papierwerk, leaseauto’s. En maakte hij nu verschil? Het eerlijke antwoord was: ‘nee’.
Het was het begin van het omdenken bij Philadelphia en een proef voor regelarme zorg. Om iedereen hier kennis mee te laten maken werd een theaterstuk vol ‘eyeopeners’ geschreven: De Bedoeling. Toen ze de voorstelling speelden in een ziekenhuis, zei een arts: ‘We moeten leren om weer gast te zijn in het leven van de patiënt.’ Dat is volgens Gerrit Leene de spijker op z’n kop. Philadelphia werkt inmiddels een aantal jaar ‘regelarm’ en Het werkt! is daarvoor een vrij uitvoerige, maar inspirerende gids.
Anne-Marie Klaassen
Dit is een ingekorte versie van een recensie in vakblad Klik – editie 1 2017. Lees hier het volledige artikel.
Over Justin van Lopik
Justin van Lopik is werkzaam bij Managementboek en hoofdredacteur van Managementboek Magazine, platform voor business professionals.