In het boek Kritisch zoeken, denken en evalueren gaat Lidewij W. Niezink op al deze vragen in. Het boek is volgens de schrijver bedoeld voor studenten en docenten in het hoger en wetenschappelijk onderwijs. De methode helpt om te komen tot een kritischer of bewuster beschouwing van alle informatie die tot je komt. Of zoals de schrijfster het noemt: het ontwikkelen van kritischer informatievaardigheden. Want personen met dergelijke vaardigheden zorgen ervoor dat er andere, creatievere of probleemoplossende ideeën ontstaan.
Kritisch zoeken, denken en evalueren bestaat uit twee delen. Deel 1 De basis en deel 2 Aan de slag. In deel 1 schetst de schrijfster hoe wij met informatie omgaan, op welke wijze informatie ons denken beïnvloedt, hoe wij het beste strategisch kunnen zoeken, op welke wijze wij bronnen kunnen evalueren en op welke wijze wij bronnen legaal mogen hergebruiken. Deze hoofdstukken geven een nuttige beschouwing over de wijze waarop ons brein omgaat met het beschouwen, taxeren en ordenen van alle informatie die wij krijgen.
Hoofdstuk twee geeft aan hoe de effectiviteit van de zoekvraag – welke informatie hebben we nodig – vergroot kan worden. Met een aantal nuttige vragen en opdrachten – die u vindt door het gehele boek – wordt eenvoudig duidelijk gemaakt hoe u door het benoemen van de ingrediënten en de te onderkennen stappen de kwaliteit van de onderzoeksvraag kunt vergroten. Ook wordt het principe van een mindmap uitgelegd. Een mindmap kan nuttig zijn om informatie in context en verband met elkaar te zien. Wanneer informatie eenmaal is gevonden geeft hoofdstuk drie een beschouwing over de waarde die wij aan bronnen kunnen toekennen. Hoofdstuk vier geeft een aantal conventies over de wijze hoe omgegaan moet en kan worden met bronvermelding van verkregen informatie. Het gaat hierbij om zorgvuldig en ethisch gebruik van informatie die door anderen tot stand is gekomen en die u in een bepaalde vorm gebruikt.
Het tweede deel van het boek - Aan de slag - gaat in op het soort bronnen. De schrijfster onderscheidt hier een viertal bronnen, te weten internetbronnen, traditionele media, vakliteratuur en wetenschappelijke literatuur. De verschillende hoofdstukken gaan in op deze verschillende bronnen. We krijgen informatie over de voor- en nadelen, de wijze van gebruik en gebruikers, bijzonderheden, de verschillende verschijningsvormen en tips en suggesties. Elk hoofdstuk sluit af met het aangeven van de kracht van deze bronnen en een samenvatting.
Kritisch zoeken, denken en evalueren geeft op een duidelijke, beschouwende en overzichtelijke wijze weer op welke wijze omgegaan kan en moet worden met informatie, welke mechanismen er kunnen spelen bij het beoordelen en evalueren van informatie en welke bronnen ter beschikking staan. De bruikbaarheid van het boek is er wat mij betreft in gelegen dat de lezer zich (nog eens) bewust wordt van (on)bewuste beïnvloeding van informatie. Hierbij is het uiteraard ook belangrijk om de achtergrond en bron van het ontstaan van informatie te weten, te kennen en te beseffen. Zijn we ons hier dagelijks wel voldoende van bewust? Daarnaast geeft het boek handige tips en suggesties voor het verfijnen en definiëren van de onderzoeksvraag of zoekrichting.
Over Frank van Kuijck
Frank van Kuijck is een onafhankelijk en zelfstandig professional in toezicht en advisering binnen de publieke sector. Hij is oprichter en eigenaar van het adviesbureau Toetssteen BV. Daarnaast is hij associate partner bij TransitiePartners. Hij heeft een achtergrond als Partner in de audit en adviespraktijk bij Deloitte en is docent Auditing aan de UVT Tilburg.
