De bekendste methodieken voor no-nonsense coachen - 'Een mooi begin'

Voor me ligt het boek De bekendste methodieken van no-nonsense coachen - Zes praktische aanpakken voor effectieve coaching van Anne de Jong en Marielle Rumph. Dit boek is bedoeld als 'praktisch en overzichtelijk boek voor (gevorderde) coaches waarin de theorie van de belangrijkste methodieken goed wordt uitgelegd'. In het boek zijn verder oefeningen te vinden en de casus over Jet, die bij elke methodiek terugkomt.

De bekendste methodieken volgens de auteurs zijn respectievelijk Acceptance and Commitment Therapy (ACT), Transactionele Analyse (TA), neurolinguïstisch programmeren (NLP), systemisch werk (SW), Voice Dialogue (VD) en oplossingsgericht coachen (OC). De auteurs pretenderen hier niet volledig mee te zijn in de keuze van de besproken methodieken of in de uitdieping van elk van de methodieken. Verder wijzen ze er op dat onderzoek aantoont dat de coachrelatie tussen de coach en de coachee belangrijker is dan de gekozen methodiek. Dat is mooi, maar dat neemt niet weg dat een goed uitgeruste gereedschapskist in het werk als coach nodig en nuttig is.

Met de meeste werkwijzen was ik al enigszins bekend, behalve NLP, dat mij toch vooral nog steeds doet denken aan Emile Ratelband. Tegelijkertijd weet ik dat het een veel gebruikte methodiek in coaching is, dus moet er meer aan de hand zijn dan alleen veel 'tsjakka!' roepen en op hete kooltjes lopen. Aan de hand van NLP vertel ik kort hoe de hoofdstukken zijn opgezet. Om te beginnen wordt kort de inleidende theorie van NLP weergegeven, de neuro voor wat er in je hoofd gebeurt, het linguïstische aspect omdat we taal gebruiken om onze gedachten te vormen en het programmeren wat gaat over de denkpatronen ('programma's') die we aangeleerd hebben en waarop we terugvallen. Vervolgens leggen de auteurs het een en ander uit over de basisprincipes van NLP. Ze sommen die op en daarnaast vind je rijtjes met nuttige vragen om te stellen. Ook bespreken de auteurs hoe NLP helpt bij het aanleren van nieuwe denkpatronen en nieuw gedrag. Tussendoor worden er in blokken korte voorbeelden gegeven met korte gevalsbeschrijvingen. Ook vertellen de auteurs hoe een coachingstraject er uit kan zien. Ze vullen dit aan met beschrijvingen van specifieke oefeningen, bijvoorbeeld door fysiek stappen te zetten met behulp van vellen papier met woorden erop op de grond. Ten slotte diepen ze NLP uit met een casus van Jet, waardoor duidelijk wordt hoe een coachingstraject waarin men NLP hanteert als methodiek er uit kan zien.

Wat leuk is aan de cases met Jet is dat ze in elk hoofdstuk met dezelfde coachingvraag terugkomen. Hierdoor krijg je meer gevoel bij de beschreven methodiek. In hoofdstuk 7 komen alle methodieken samen en komt Jet nog eens terug met dezelfde vraag, maar worden de verschillende methodieken op verschillende momenten in het traject gebruikt. Volgens mij ligt de laatste variant ook het dichtst bij de werkelijkheid in de meeste coachingstrajecten.

Ook is leuk dat in het boek kort zes verschillende belangrijke stromingen binnen de coaching aan de orde komen. Wat mij betreft zie ik het vooral als introductie van elke methodiek met daarbij een aantal concrete oefeningen. Op het moment dat je echt meer wilt weten van een methodiek, moet je je volgens mij wat verder verdiepen dan met dit boek kan. Daar is overigens rekening mee gehouden. Achterin het boek vind je suggesties om verder te lezen met meer Nederlandstalige literatuur over elk van de besproken methodieken. Dus je kan altijd verder duiken in de methodiek die je het meest aanspreekt of die je nieuwsgierigheid opwekt.

Iets minder aan het boek vind ik dat het in mijn ogen soms wel erg droog geschreven is voor wat betreft woordkeuze en zinsopbouw, dus het boek is zeker nuttig, maar leest niet overal even lekker weg. Ook de korte voorbeelden in de hoofdstukken spreken mij minder aan. Soms krijg ik sterk een grote stappen snel thuis gevoel en voelen de voorbeelden daardoor soms niet geloofwaardig aan. Ik begrijp dat het kiezen voor beknopte kernachtige voorbeelden een bewuste keuze is voor een boek waarin zes methodieken worden toegelicht, maar geloofwaardigheid is ook wat waard.

Ondanks deze kleine kritiek vind ik dit boek goed en nuttig. Het geeft kort een aantal vormen van coaching weer en hoe je die kan inzetten met concrete oefeningen en wat theoretische toelichting. Als je als coach nog een beetje zoekende bent of je je gereedschapskist verder wilt uitbreiden, is De bekendste methodieken voor no-nonsense coachen een mooi begin en de moeite waard om eens in te duiken.

Sippy van Akker MSc is bestuurskundige en legt zich toe op coaching en consultancy op het gebied van mens, werk en zingeving. Sippy schrijft sinds 2018 over deze onderwerpen op zinvollerleven.nl, het door haar opgerichte platform voor bewust en zinvol leven en werken.