In zijn vorige boek Het licht en de korenmaat stelt Hans Wopereis het individu centraal. Hoe we als individu binnen een groter geheel geneigd zijn ons aan te passen aan de organisatiecultuur. En hoe we als individu het verschil kunnen maken door voorbij te gaan aan die neiging tot aanpassing. In Bezieling werkt richt Wopereis zich juist op het collectief en de vraag hoe we samen een geheel kunnen maken dat niet dwingt tot aanpassing, maar het individu aanspoort zijn eigen unieke, bezielende invloed te laten gelden. Zodat een cultuur ontstaat die mensen uitdaagt zichzelf te ontwikkelen en daarbij hun bezieling te laten werken. Naast individuen die bezieling centraal stellen, hebben we ook organisaties nodig die daarvoor de ruimte bieden.
Dat geldt zeker in onze welvarende wereld die met zichzelf worstelt als nooit tevoren en waar maar weinig zin en bezieling wordt ervaren. Meer dan een miljoen mensen in Nederland slikken antidepressiva, twee derde van de werknemers ervaart werk gerelateerde stress, twintig procent krijgt een burn-out en een op de vijf mensen gebruikt slaapmedicatie. Wopereis heeft acht bronnen onderscheiden voor groei en ontwikkeling die de cultuur van een groter geheel bepalen: bezieling, vertrouwen, kringbewustzijn, leiderschap, zelfonderzoek, verantwoordelijkheid, waarachtigheid en mededogen.
Bezieling beweegt en motiveert mensen ten diepste en zorgt voor richting, passie en liefde in organisaties. Door vertrouwen durven mensen zich aan elkaar en aan de organisatie over te geven, zodat ze zich met vallen en opstaan kunnen ontwikkelen. Kringbewustzijn - het tegenovergestelde van kuddebewustzijn - is het besef dat de kracht van een organisatie bepaald wordt door de mate waarin iedereen zich verantwoordelijk voelt voor het grotere geheel. Bij leiderschap gaat de auteur in op de essenties van het individualisatieproces dat eraan ten grondslag ligt. Ook behandelt hij dienend leiderschap dat nodig is om medewerkers in hun eigen leiderschap te faciliteren. Zelfonderzoek begint bij het besef dat we ons vaker dan we willen, laten leiden door verkeerde motieven. Het krijgt pas echt betekenis als we bereid zijn verantwoordelijkheid te nemen voor wat daarmee aan het licht komt. Waarachtigheid is de innerlijke drang om de waarheid te spreken en zorgt voor openheid in de organisatie. Mededogen maakt de werkplek tot een plek waar men zorgt voor elkaar en elkaar helpt, waar het veilig is en kwetsbaarheid tot kracht kan worden.
Ieder van de acht bronnen heeft een eigen hoofdstuk. Wopereis beschrijft telkens wat er onder verstaan wordt, plaatst de bron in de tijdgeest en laat zien of de bron stroomt in organisaties of niet. Daarna gaat hij de diepte in door inspiratie te putten uit geestelijke tradities en maakt dit toepasbaar voor deze tijd en de context van organisatieontwikkeling. Ook gaat de auteur de breedte in door alle aspecten van de bron en de samenhang met andere bronnen te beschouwen. Verder maakt hij het concreet door bij iedere bron praktische handvatten aan te reiken.
Bezieling werkt is een eerbetoon aan groei en ontwikkeling in organisaties. Hans Wopereis brengt in Bezieling werkt acht zware onderwerpen, die normaal gesproken in het organisatieleven niet aan bod komen, op een begrijpelijke en toegankelijke manier onder de aandacht. Een ogenschijnlijk eenvoudig boek met een geweldige diepgang en impact.
Over Nico Jong
Nico Jong is senior adviseur bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.