‘Leiderschap' is een breder en persoonlijker begrip dan leidinggeven betoogt Brack. Het is iets dat iedereen nodig heeft in deze tijd, en gaat over richting geven aan jezelf en anderen om samen te doen wat er echt toe doet.
Een belangrijk thema, hetgeen ook blijkt uit het aantal boeken dat hierover is geschreven. Als je op de site van Managementboek.nl het trefwoord ‘leiderschap' intypt, levert dat 1001 resultaten op. En nee, dat schrijf ik niet omdat 1001 zo leuk klinkt, het zijn er écht 1001. Dat moet je dus wel van goede huize komen om daar nog iets aan toe te voegen. Maar laat dat maar aan Anouk Brack over.
Allereerst laat ze gedurende het boek overtuigend zien dat leiderschapsontwikkeling niet zozeer gaat over het vergaren van meer kennis, maar juist over de bewuste beoefening van aandachtig aanwezig zijn. Door te centreren help je jezelf van stress naar flow, waarin je alert én ontspannen kunt handelen. Dit klinkt wellicht alsof het is geschreven voor doorgewinterde mindfulness-beoefenaars, maar niets is minder waar. Ook, en juist lezers die minder bekend zijn met deze materie worden goed en helder geïnformeerd. In het hele boek klinkt trouwens de stem van de wetenschapper in Brack door: alles is stevig (wetenschappelijk) onderbouwd, wat een van de sterke punten van dit boek is.
Brack besteedt veel aandacht ook aan het doorzien en beïnvloeden van waardesystemen, met name Spiral Dynamics. Hoewel veel lezers in meer of mindere mate wel bekend zullen zijn met dit model, is de manier waarop Brack het beschrijft bijzonder verhelderend en is het van toegevoegde waarde in het boek.
De echte vernieuwing zit in het model dat Brack introduceert: de Organisatiebloem. Het midden van de bloemknop, de kern, staat voor ‘de bedoeling', het bestaansrecht van een organisatie of team. Daaromheen zitten de dimensies ‘Ik', ‘Wij' en ‘Het', die staan voor de inbreng van het individu, de collectieve cultuur en de objectieve structuren in een organisatie. Een bloem heeft echter niet alleen een knop, maar ook een stengel. In veel managementmodellen is er vooral aandacht voor de knop. Maar, zoals Brack schrijft: een bloem zonder stengel is als een hoofd zonder lijf. En dus is er in haar model veel aandacht voor de stengel (lengte en dikte), die staat voor leiderschapsontwikkeling: hoe langer de stengel, hoe meer helicopterview, hoe dikker de stengel hoe beter belichaamd. Om de metafoor even door te trekken: zware bloemen met lange stengels knakken makkelijk om. Zie daar het ‘bewijs': hoe complexer je project of werkzaamheden, hoe meer belichaamd je moet zijn om zinnig te handelen in het moment. Juist omdat niet alles meer te plannen is, heb je al je aandacht, waarnemingsvermogen, creativiteit en intuïtie nodig om in het moment een goede beslissing te kunnen nemen.
Naast de theorie in het boek is er veel ruimte ingeruimd voor oefeningen, zowel individueel als om in teamverband te doen. Dat maakt dit boek behalve inspirerend ook praktisch. Bovendien is er online nog extra materiaal te downloaden.
En dan tot slot nog even aandacht voor het bijzondere voorwoord. ‘Met alle aandacht die er is voor leiderschap, verbaast het me regelmatig hoe weinig je eigenlijk hoort over volgerschap: nog even en we hebben meer leiders dan volgers', schrijft partner en ‘man achter de schermen' Rik. Zo'n belangrijke, relativerende en tot nadenken stemmende overweging opnemen in je boek over leiderschap... dat getuigt pas écht van leiderschap. Al met al biedt Leiderschap in verandering een waardevolle, unieke kijk op een veelbesproken thema.
Over Sylvie van der Haar
Sylvie van der Haar is trainer/coach en verzorgt workshops, met o.a. managementboeken als inspiratiebron. Ze is verbonden aan De tweede viool.
