‘Culture eats strategy for breakfast’, een bekende quote van Amerikaans organisatie- en managementconsultant Peter Drucker. Zeer herkenbaar, toch? En dan te bedenken dat cultuur met name is gebouwd op de normen, waarden, gedragingen en rituelen van een groep mensen. Grijp daar maar eens op in. Daarbij komt dat mensen best bereid zijn te veranderen, maar vooral niet veranderd willen worden onder druk van anderen. Ik kom zelf bij veel verschillende organisaties over de vloer waar dit een terugkerende worsteling is. En daarmee is het boek Breinvriendelijk veranderen van Joke de Vries voor mijzelf erg herkenbaar. Ik was dan ook aangenaam verrast door de benadering van de auteur. Zij weet in een zeer toegankelijk geschreven boek goed te duiden waarom verandering zo lastig is. En niet vanuit de onderbuik. Nee, op basis van de kennis uit de neurowetenschap.
Split second
Het boek kent een opbouw in grofweg twee delen. Het eerste deel zoomt in op het effect van verandering op de hersenen. Waarom reageren wij mensen zoals wij reageren? Dat doen we in veel gevallen niet eens bewust, maar in een split second, aangestuurd door onze eigen grijze massa. En dus zonder dat we er direct erg in hebben en invloed op uitoefenen. Er wordt daarbij stilgestaan bij veelvoorkomende biases (een soort denkfouten) en hoe die je die kunt herkennen.
Model voor breinvriendelijk veranderen
Het tweede deel staat in het teken van een model voor breinvriendelijk veranderen. Het model kent een aantal elementen die als tandwielen in elkaar zijn geschoven en wordt aangezwengeld door het eerste element: het doel. Om verandering op gang te krijgen is een eenduidig en helder doel essentieel. Maar daar begint het pas, want communicatie over dit doel maakt of mensen erin geloven en mee willen gaan. Zodra het doel staat en helder is gecommuniceerd, is het zaak de boel in beweging te krijgen richting dit doel. Daarvoor betoogt de auteur dat je 3 elementen nodig hebt, namelijk:
- Vertrouwen
- Motivatie
- Capaciteit
Dit herken ik zeker vanuit de praktijk. Zelf gebruik ik vaak de driehoek: kunnen, willen en mogen. Deze past hier goed op. Capaciteit gaat over kunnen, motivatie gaat over willen en vertrouwen gaat over mogen. Als één van de drie elementen ontbreekt, dan frustreert dat in hoge mate de werking van de andere twee. Het gaat er dus om hier een ultieme balans in te vinden.
Voorbeelden, tips en checklists
Het boek is zoals aangegeven toegankelijk geschreven. Dit zit hem voor mij in de heldere taal, de goed te volgen rode draad en de fijne samenvattingen aan het einde van ieder hoofdstuk. Het grijpt terug naar de belangrijkste onderdelen van het betreffende hoofdstuk en vanwege de kracht van de herhaling blijven deze onderdelen beter hangen. Daar komt bij dat het boek vol zit met praktische voorbeelden, tips en checklists. Wat ik persoonlijk wel een gemis vind, is het ontbreken van concrete voetnoten en bronvermeldingen bij de teksten zelf. De auteur heeft hier vanwege de leesbaarheid bewust voor gekozen, maar ikzelf zie liever direct waar ik over een bepaald onderwerp of thema meer kan lezen. Jammer! Ondanks dit gemis kan ik wel concluderen dat Breinvriendelijk veranderen een fijn leesbaar en zeer praktisch inzetbaar boek is!
Over Evert Vols
Evert Vols is partner bij Buro Improof. Hij heeft veel werkervaring op het snijvlak van klantbeleving, marketing en klantcontact. Hij heeft gewerkt als Customer Experience Marketeer en manager van meerdere klantcontactteams. Aan bureauzijde heeft hij als senior Customer Experience Consultant verschillende organisaties klantgerichter gemaakt.
