Diana de Wolff was gedurende bijna 34 jaar advocaat, met name in de arbeidsrechtpraktijk, en bekleedde van 2017 tot 2022 de bijzondere leerstoel Advocatuur aan de Universiteit van Amsterdam.
Meer over de auteursFlexibele arbeidsrelaties
Gebonden Nederlands 2017 2e druk 9789013143546Samenvatting
Binnen de BV Nederland werken steeds meer mensen op basis van oproepcontracten, arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd, payrollcontracten, uitzendovereenkomsten en de opdrachtovereenkomsten met de zzp’er.
Deze uitgave in de reeks Monografieën Sociaal Recht schetst de actuele stand van zaken per begin 2017 inzake flexibele arbeidsrelaties en plaatst ze ook in perspectief.
Ongeveer 35% van de totale beroepsbevolking werkt op dit moment als zzp’er of op basis van een flexibele arbeidsrelatie. Volgens het CBS zijn wisselvallig werk en tijdelijk beperkte inzetbaarheid van het eigen personeel wegens ziekte, zwangerschap of vakantie de belangrijkste reden om voor een flexibele arbeidsrelatie te kiezen. Waarom het animo om vaste dienstverbanden aan te gaan niet groot is, is wel duidelijk. Werkgevers vrezen de arbeidsrechtelijke risico’s die er kleven aan arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd. Dat verandert ook pas wanneer de re-integratieplicht van werkgevers en werknemers soepeler wordt, de loondoorbetalingsplicht bij ziekte wordt ingekort en de ontslagbescherming minder zwaar wordt opgetuigd, zo blijkt uit onderzoek van (onder meer) Ecorys.
Sinds 2015 is de dynamiek groot op het gebied van arbeidsovereenkomsten. Oorzaak: de inwerkingtreding van de Wet werk en zekerheid (Wwz) en de vele wijzigingen die hierop volgden. Rechters spraken zich uit over de vragen die de wet opriep. Ook op de Wet Deregulering arbeidsrelaties (Wet DBA, mei 2016) kwam kritiek. Die spitst zich vooral toe op de nieuwe systematiek van modelovereenkomsten die moeten worden voorgelegd aan de Belastingdienst. Het cluster aan ontwikkelingen op dit vlak leidt tot de vraag hoe toekomstbestendig het gehele stelsel van bescherming van werkenden is, omdat het draagvlak voor sociale zekerheid en cao’s op de lange termijn zo wordt uitgehold. Het maatschappelijk vraagstuk is daarmee: willen we dat met elkaar?
Flexibele arbeidsrelaties schetst u de stand van zaken op dit gebied per begin 2017. De scope van deze uitgave is breder dan alleen het arbeidsovereenkomstenrecht; zowel relevante wet- en regelgeving als de rechtspraak worden hier systematisch in belicht. Speciale aandacht is er voor een belangrijk arrest van de Hoge Raad van eind 2016, over de plaats van payrollovereenkomsten binnen de variëteit aan flexibele arbeidsrelaties. Dat maakt deze uitgave tot een waardevolle informatiebron voor zowel de arbeidsrechtjurist, de hr-manager als een ieder die in zijn praktijk met het arbeidsrecht in aanraking komt.
Specificaties
Lezersrecensies
Interviews en artikelen (1)
Over Diana de Wolff
Over Evert Verhulp
Inhoudsopgave
Afkortingen / XIX
HOOFDSTUK 1
Flexibiliteit in de arbeidsovereenkomst: interne flexibiliteit / 1
1.1 Inleiding / 1
1.2 Het wijzigingsbeding en het wijzigen van de arbeidsvoorwaarden op grond van goed werknemerschap / 4
1.2.1 Het wijzigingsbeding / 4
1.2.2 Wijziging van collectieve arbeidsvoorwaarden op grond van een wijzigingsbeding / 4
1.2.3 Wijzigen van individuele arbeidsvoorwaarden op grond van het wijzigingsbeding / 6
1.2.4 Wijzigingen van de arbeidsvoorwaarden zonder een wijzigingsbeding / 8
1.2.5 Feitelijke vaststelling van de wijziging / 10
1.2.6 Het wijzigingsontslag, wijziging van de omvang van de arbeidsovereenkomst en de transitievergoeding / 12
1.2.7 Is ondubbelzinnige instemming van de werknemer nodig? / 14
1.2.8 Instructierecht / arbeidsvoorwaarde / 14
1.3 Wijzigingen op verzoek van de werknemer / 15
1.3.1 De Wet flexibel werken / 15
1.3.2 Aanpassingen op grond van goed werkgeverschap / 17
1.4 Herplaatsing bij ontslagdreiging en arbeidsongeschiktheid / 18
1.4.1 Herplaatsing op grond van art. 7:669 lid 1 BW / 18
1.4.2 Herplaatsing wegens andere redenen / 20
1.5 Afronding / 20
HOOFDSTUK 2
Oproepovereenkomsten / 23
2.1 Inleiding / 23
2.1.1 Begrip oproepovereenkomst / 23
2.1.2 Omvang en reden gebruik oproepovereenkomst / 24
2.1.3 Relevante wettelijke regelingen / 25
2.2 De nulurenovereenkomst als voorovereenkomst / 27
2.2.1 Aard en inhoud voorovereenkomst / 27
2.2.2 De arbeidsovereenkomst na de oproep / 29
2.2.3 Invloed ketenregeling / 31
2.2.4 Recht om opgeroepen te worden / 33
2.3 De nulurenovereenkomst als arbeidsovereenkomst met uitgestelde prestatieplichten (mup) / 34
2.3.1 Aard en inhoud arbeidsovereenkomst mup / 34
2.3.2 De verplichting de oproepkracht op te roepen en de verplichting daaraan gehoor te geven / 37
2.3.3 Uitsluiting van het loonrisico van art. 7:628 lid 1 BW / 39
2.3.4 Loonaanspraak na zes maanden; rechtsvermoeden omvang arbeidsduur (art. 7:610b BW) / 41
2.3.5 Recht op loon tijdens ziekte / 43
2.4 De minimum- en min-/max-overeenkomst / 44
2.4.1 Aard en inhoud minimum- en min-/max-overeenkomst / 44
2.4.2 Loonaanspraak na zes maanden; rechtsvermoeden omvang arbeidsduur (art. 7:610b BW) / 46
2.5 Enkele bijzondere aspecten van de oproepovereenkomst / 49
2.5.1 Beloning oproepkracht; gelijke behandeling / 49
2.5.2 Minimumloonaanspraak bij oproep van minder dan drie uur, art. 7:628a BW / 50
2.5.3 Vakantie / 51
2.5.4 Aanzegverplichting; transitievergoeding / 53
2.5.5 Medezeggenschap / 54
2.6 Slot / 55
HOOFDSTUK 3
Arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd / 57
3.1 Arbeid op maat met arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd / 57
3.2 Verschillende soorten arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd / 58
3.2.1 Kalendermatig bepaalbare tijd / 58
3.2.2 Betrekkelijk bepaalde tijd / 58
3.2.3 Arbeidsovereenkomst onder ontbindende voorwaarde / 59
3.2.4 Arbeidsovereenkomst met maximumduur / 60
3.3 Specifieke wettelijke bepalingen / 60
3.3.1 Proeftijd / 61
3.3.2 Concurrentiebeding / 61
3.3.3 Tussentijdse beëindiging / 63
3.3.4 Verbod van onderscheid in de arbeidsvoorwaarden / 66
3.3.5 Informatieplichten van de werkgever / 68
3.4 Voortzetting van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd / 72
3.4.1 Voortzetting / 72
3.4.2 Voortzetting zonder informatie of tegenspraak / 72
3.4.3 Toezeggingen en gewekte verwachtingen / 73
3.4.4 Discriminatieverbod / 74
3.4.5 De ketenregeling van art. 7:668a BW / 74
3.5 Een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, gevolgd door een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (de Ragetlie-regel) / 82
3.6 Regulier ontslagrecht en arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd / 83
3.6.1 Opzegtermijn / 84
3.6.2 Berekening anciënniteit bij ontslag wegens verval van arbeidsplaatsen / 84
3.6.3 Transitievergoeding / 84
3.6.4 Billijke vergoeding / 87
3.7 Tot slot / 87
HOOFDSTUK 4
De uitzendovereenkomst / 89
4.1 Inleiding / 89
4.1.1 De uitzendovereenkomst: een flexibele arbeidsrelatie / 89
4.1.2 Andere vormen en namen van terbeschikkingstelling / 89
4.1.3 Cijfers over uitzending / 90
4.2 De uitzendovereenkomst gedefinieerd / 90
4.2.1 Duiding uitzendovereenkomst / 90
4.2.2 De uitzendovereenkomst is een arbeidsovereenkomst / 91
4.2.3 In het kader van de uitoefening van het beroep of bedrijf van de werkgever / 91
4.2.4 Terbeschikkingstelling aan een derde / 92
4.2.5 Onder toezicht en leiding van de derde / 92
4.2.6 Opdracht / 93
4.3 De bijzondere bepalingen van de uitzendovereenkomst / 94
4.3.1 Bijzondere bepalingen voor de uitzendonderneming / 94
4.3.2 Ketenbepaling gedurende 26/78 weken niet van toepassing / 94
4.3.3 Maximale duur flexibele en tijdelijke contracten / 95
4.3.4 Het uitzendbeding / 95
4.3.5 Contract sui generis / 96
4.3.6 Geen aanzegverplichting voor uitzendovereenkomst met uitzendbeding / 97
4.3.7 Geen loondoorbetalingsverplichting / 97
4.3.8 Intra-concernuitlening / 98
4.4 Opvolgend werkgeverschap / 99
4.4.1 Draaideurconstructies / 99
4.4.2 Definitie opvolgend werkgeverschap / 99
4.4.3 Opvolgend werkgeverschap na uitzending: art. 7:668a lid 2 BW / 99
4.4.4 Opvolgend werkgeverschap voor een uitzendonderneming: art. 7:691 lid 5 BW en 7:668a lid 2 BW / 100
4.4.5 Opvolgend werkgeverschap en transitievergoeding / 102
4.5 Bijzondere bepalingen in de cao voor uitzendkrachten 2012-2017 / 102
4.5.1 Cao voor uitzendkrachten algemeen verbindend verklaard / 102
4.5.2 Fasensysteem cao voor uitzendkrachten / 103
4.5.3 Inlenersbeloning vanaf dag één / 103
4.5.4 WagwEU / 104
4.5.5 Ziekte is einde uitzending / 104
4.5.6 Melding arbeidsverleden / 105
4.5.7 SNCU / 105
4.6 De uitzendovereenkomst en ontslag / 106
4.6.1 Bijzondere ontslagregels / 106
4.6.2 Ontslagregeling Wwz; definitie uitzendwerkgever / 106
4.6.3 Redelijke grond / 107
4.6.4 Redelijke grond voor ontslag uitzendkracht / 107
4.6.5 Passende vervangende arbeid / 108
4.6.6 Beperking afspiegelingsbeginsel / 108
4.6.7 Hardheidsclausule / 109
4.6.8 Wederindiensttredingsvoorwaarde / 109
4.7 De Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (Waadi) / 110
4.7.1 Gedragsnormen / 110
4.7.2 Definitie ter beschikking stellen van arbeidskrachten / 111
4.7.3 Registratieplicht / 111
4.7.4 Gelijke behandeling / 112
4.7.5 Verbod op tegenprestatie / 113
4.7.6 Belemmeringsverbod / 113
4.7.7 Verbod op het breken van een staking / 115
4.7.8 Doorgeleidingsplicht / 116
4.8 Slotbeschouwing / 116
HOOFDSTUK 5
Payrolling / 119
5.1 Inleiding / 119
5.2 De juridische kwalificatie van payrolling / 120
5.2.1 De werkgever in art. 7:610 BW / 121
5.2.2 De bijzondere regeling van de uitzendovereenkomst in het BW / 122
5.2.3 De definitie van de uitzendovereenkomst in art. 7:690 BW / 124
5.3 Het Care4Care-arrest: de Hoge Raad over art. 7:690 BW / 129
5.4 Payrolling en het werkgeverschap na het Care4Care-arrest / 131
5.5 Arbeidsrechtelijke consequenties bij aanvaarding van payrolling / 134
5.6 Payrolling en ontslagbescherming / 137
5.6.1 Ontslagregels payrollwerknemers in Ontslagregeling / 137
5.6.2 Bedrijfseconomische redenen en afspiegelingsbeginsel / 138
5.6.3 In de persoon van de payrollwerknemer gelegen redenen / 139
5.6.4 Gebruikmaking van hardheidsclausule in Ontslagregeling door payrollbedrijf / 139
5.6.5 Informatieverstrekking opdrachtgever aan payrollbedrijf / 140
5.6.6 De wederindiensttredingsvoorwaarde bij payrolling / 140
5.6.7 Kan een payrollbedrijf dat ook uitzendt gebruikmaken van de ontslagregels voor de uitzendwerkgever? / 141
5.6.8 Bedrijfsbeëindiging payrollbedrijf geen redelijke grond voor opzegging / 142
5.7 Werkgeversverplichtingen opdrachtgever jegens payrollwerknemer / 142
5.7.1 Aansprakelijkheid opdrachtgever voor het aan de payrollwerknemer verschuldigde loon / 142
5.7.2 Aansprakelijkheid opdrachtgever jegens payrollwerknemer op grond van art. 7:658 BW / 142
5.7.3 Verplichtingen opdrachtgever jegens payrollwerknemer op grond van publiekrechtelijke arbeidswetgeving / 144
5.8 Slot / 146
HOOFDSTUK 6
De zelfstandige zonder personeel / 149
6.1 Algemeen / 149
6.1.1 Inleiding / 149
6.1.2 Terminologie / 151
6.1.3 Belang van het onderscheid werknemer-zelfstandige / 153
6.1.4 Plan van aanpak / 155
6.2 Kwalificatie van de arbeidsrelatie van de zzp’er / 155
6.2.1 Dwingendrechtelijke omschrijving arbeidsovereenkomst in art. 7:610 BW / 155
6.2.2 Beoordelingskader bij kwalificatie / 158
6.2.3 Uitwerking beoordelingskader ten aanzien van de zzp’er / 158
6.2.4 Rol rechtsvermoeden art. 7:610a BW / 163
6.2.5 Evolueren rechtsverhouding naar arbeidsovereenkomst / 163
6.3 De zzp’er in de fiscaliteit en de werknemersverzekeringen / 165
6.3.1 Zelfstandigen en de (werknemers)verzekeringen en de Wet IB 2001 / 165
6.3.2 Belang kwalificatie werknemer in werknemersverzekeringen en loonheffingen / 166
6.3.3 Privaatrechtelijke dienstbetrekking / 166
6.3.4 Fictieve dienstbetrekking / 167
6.3.5 Zekerheid vooraf over de status van de arbeidsrelatie / 169
6.4 Beloning / 171
6.4.1 Inleiding / 171
6.4.2 WML / 172
6.4.3 Minimumtarieven in cao’s / 174
6.5 Veiligheid / 177
6.5.1 Inleiding / 177
6.5.2 Publiekrechtelijke veiligheidswetgeving / 178
6.5.3 Art. 7:658 BW / 179
6.5.4 Redelijkheid en billijkheid / 182
6.6 Tot slot / 182
Over de auteurs / 185
Trefwoordenregister / 187
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan