Pas (er)op! - Over informatiebeveiliging, bewustwording en gedragsverandering

Over de auteurs vii
Voorwoord ix
Inleiding 15
Scope van het boek 20
Waarom dit boek? 21
Opbouw van het boek 21
Leeswijzer 22

Hoofdstuk 1: Informatiebeveiliging 25
Wat is informatiebeveiliging? 25
Verschil met privacy 28
Relevante normenkaders 31
Soorten maatregelen 33
De succesbepalende factor 34

Hoofdstuk 2: Bewustwording en gedragsverandering 37
Technische en fysieke maatregelen 38
Organisatorische maatregelen 42
De mens(gerichte maatregelen) 46
Onbewust onbekwaam 49
Bewust onbekwaam 51
Bewust bekwaam 53
Onbewust bekwaam 54
De mens als succesbepalende factor 55
Organisatiecultuur 59
Aan de slag! 60

Hoofdstuk 3: Negen gedragsregels 63
1. Ik ben bekend met de beleidsregels omtrent informatiebeveiliging en pas deze toe 65
2. Ik werk met een persoonlijk en sterk wachtwoord 67
3. Ik werk veilig met (bedrijfs)apparatuur 71
4. Ik herken phishingmails en klik niet op linkjes in de mails als ik deze niet vertrouw 74
5. Ik bewaar en deel vertrouwelijke informatie veilig 76
6. Ik herken een informatiebeveiligingsincident en meld een incident 80
7. Ik houd mijn werkplek opgeruimd en afgesloten 82
8. Ik heb ook onder tijdsdruk aandacht voor informatiebeveiliging 85
9. Ik ben samen met mijn collega’s verantwoordelijk voor een veilige werkomgeving 86

Hoofdstuk 4: Hulpmiddelen voor gedragsverandering 91
Communicatiecampagne 92
Beeldschermcommunicatie 93
E-learning/digitale scholing 94
Escaperooms 96
App 97
Games 98
Spelletjes 99
Symbolisme 101
Innovatieve technologie 101

Hoofdstuk 5: Gedragsinterventies per gedragsregel 105
1. Ik ben bekend met de beleidsregels omtrent informatiebeveiliging en pas deze toe 106
2. Ik werk met een persoonlijk en sterk wachtwoord 108
3. Ik werk veilig met apparatuur 109
4. Ik herken phishingmails en klik niet op linkjes in de mails als ik deze niet vertrouw 111
5. Ik bewaar en deel vertrouwelijke informatie veilig 112
6. Ik herken een informatiebeveiligingsincident en meld een incident 113
7. Ik houd mijn werkplek opgeruimd en afgesloten 114
8. Ik heb ook onder tijdsdruk aandacht voor informatiebeveiliging 115
9. Ik ben samen met mijn collega’s verantwoordelijk voor een veilige werkomgeving 117

Hoofdstuk 6: Hoe nu verder? 121
Stap 0: Voorbereiding 123
Stap 1: Risicoanalyse 124
Stap 2: Nulmeting 126
Stap 3: Gedragsregels vaststellen 128
Stap 4: Huidige gedrag en verschil met gewenste gedrag bepalen 129
Stap 5: Selectie van gedragsinterventies 130
Stap 6: Toepassen van de geselecteerde gedragsinterventies 131
Stap 7: Periodiek meten 132
Stap 8: Andere gedragsinterventies selecteren 133

Tot slot 135
Dankwoord 137
Bronnen 13