‘Reflecteer over wat helpt bij het halen van doelen’

Hoe ben je op het idee voor Voorelkaarkrijgkunde gekomen?

Het woord ‘voorelkaarkrijgkunde’ is al heel lang bij me, geen idee hoe dat ooit is ontstaan. Tijdens mijn werk als interim-directeur en executive coach krijg ik wel altijd veel vragen over de vele dingen die ik onderneem en hoe ik dat allemaal voor elkaar krijg. Ik wilde mijn manier van werken een keer goed uitschrijven zodat meer mensen dingen voor elkaar kunnen krijgen.

Ik kan me voorstellen dat je een werkwijze had die functioneerde, maar je maakt in het boek ook veel gebruik van bestaande kennis. Hoe ben je dat gaan combineren?

Ik ben een gestructureerd mens, dus qua planning hangen er altijd sticky notes met visueel vormgegeven planningen in mijn bureau en dat werkt goed. 

Ik heb mijn eigen methode goed opgeschreven en ben ook een paar dingen gaan uitzoeken. Ik had bijvoorbeeld veel aan het boek Goed fout van Harvard-professor Amy Edmonson over fouten maken. Edmonson leert je dat je niet zomaar fouten moet maken, maar dat je de fouten te maken die jou verder brengen moet durven maken. Ik probeer dat soort zaken dan weer klein en praktisch te maken zodat je er echt iets mee kan. Met het boek in jouw hand en de droom in je hoofd kan je ermee aan de slag. Het gaat er in Voorelkaarkrijgkunde om hoe je krijgen wat je wilt leuk en praktisch maakt.

Wat gaat er vaak mis bij mensen die iets voor elkaar willen krijgen?

Vaak gaat het in het begin al mis door onze belemmerende overtuigingen. Heel veel mensen zeggen bijvoorbeeld tegen me: een boek schrijven, zou ik nooit kunnen. Als ik dan doorvraag hebben ze één iemand gesproken die toevallig zei dat hij of zij het niet kon. Het is altijd weer mooi om te kijken waar jouw belemmeringen zitten. Er zijn trouwens ook mensen die echt niet weten wat ze willen. Misschien ben jij wel journalist geworden omdat jouw hele familie journalist is, maar heb je nooit nagedacht over wat jij nu echt wil.

Tussen droom en staan dingen in de weg en praktische bezwaren. Waardoor je er niet eens aan begint?

Als iedereen wil voetballen en jij wil tafeltennissen dan moet je wel dapper zijn om het tafeltennisen vol te houden. Misschien ben je bang om er niet meer bij te horen. En stel je voor dat je wilt emigreren, dan vinden nog veel meer mensen daar iets van.

Om je ambities niet te vroeg in de kiem te laten smoren, adviseer je zelfs om soms een andere omgeving op te zoeken. Om je niet te veel te omringen met negativiteit.

Het gaat erom dat je mensen om je heen verzamelt die je helpen om jouw ambities waar te maken. Daar zijn drie soorten van: als eerste mensen die jou onvoorwaardelijk steunen, als tweede mensen die inspireren en als derde mensen die je echt gaan helpen met kennis of hun tijd of zelfs financiën. En je moet wel dapper genoeg zijn om de mensen die je tegenwerken te negeren.

En ja, dan heb je goede ondersteunende mensen gevonden. Maar dan is jouw doel nog steeds niet bereikt natuurlijk. Hoe ga je van droom naar daad?

Ik ga dan altijd een brainstorm regelen van wat ik allemaal moet doen om het doel te bereiken. Dat kan wel overweldigend zijn: als jij wilt emigreren naar Canada dan is dat natuurlijk veel werk; huis verkopen, afscheid nemen, nieuw huis regelen, uitschrijven in de gemeente et cetera. En als je dat hebt, ga je ordenen: wat moet ik als eerste doen, kan ik misschien dingen clusteren? Zo ontstaat er een soort actieplan, of draaiboek, zoals ik het noem.

En jou is het gelukt?

Ik werkte twintig jaar bij de Rabobank en wilde ooit mijn eigen bedrijf beginnen. Eerst ging ik dat één dag in de week doen en later heb ik ontslag genomen. Ik ben in de beginfase gewoon iedere dag iets gaan doen: een belletje, iets plaatsen op mijn website, naar de KvK of een keer afspreken met iemand die al een eigen bedrijf heeft. Iedere dag iets doen, zorgde ervoor dat ik in beweging bleef en na een half jaar dacht ik: wat heb ik toch veel gedaan.

Die kleine stapjes zijn dus onderdeel van het draaiboek?

Zeker, als je kleine stapjes zet, hou je het ook behapbaar. Je hebt er immers ooit lang genoeg over nagedacht of die droom zin heeft om voor te werken en die kleine stapjes helpen daarbij. Stel dat ik journalist wil worden en een van die stappen, is om jou te bellen. Dan kan dat een kleine stap in de goede richting zijn.

Denk je niet dat creatieve mensen heel zenuwachtig worden van zo’n uitgewerkt plan?

Het is natuurlijk geen plan dat een accountant goed zou keuren, maar als je zomaar iets doet zonder dat je ergens heen beweegt dan is dat zonde van je energie. Als je een kunstgalerie wil beginnen dan zul je toch een paar stappen moeten zetten: denk aan een pand vinden, met kunstenaars gaan werken en reclame maken. En daarover nadenken is juist leuk. Dromen mogen groots en meeslepend zijn, maar je doelen moeten realistischer zijn. Je kan dromen van wereldvrede, maar of dat realistisch is? Een haalbaar doel is om bijvoorbeeld voor de jongeren in jouw buurt iets leuks de bedenken. Als je het niet praktisch maakt dan kom je niet verder met jouw droom. En als je gewoon wil blijven dromen is dat ook prima natuurlijk. Zo kan je beslissen of je er echt iets mee wil.

We hadden het er eerder over waarom een bepaalde droom realiseren niet zou lukken, maar even positief: welke factor is bepalend of een droom wél lukt?

Belangrijk is dat je dingen blijft doen uit het draaiboek en dat je af en toe eens reflecteert over wat er wél of juist niet helpt. Wat ik zelf heel belangrijk vind is het vieren van je succes. Je hebt immers zóveel dingen gedaan en het is goed om daarbij stil te staan. Dat hoeft ook niet altijd met taart, maar markeer het wel want het geeft veel energie. En als je het viert verzamel je ook weer positieve mensen om je heen.

Dat reflecteren is dus een belangrijke?

Ja, je moet onderzoeken of je een beetje onderweg bent naar het doel. Voor mij kwam er een moment dat ik wist: als ik er nu echt voor ga dan móét ik ontslag nemen. Ik had het heel onaangenaam gevonden als ik meteen ontslag zou nemen; daar was ik toen niet klaar voor. Later was ik wel klaar voor een bold move. Puur omdat er al zoveel positieve dingen gebeurd waren, en ik zag bovendien mogelijkheden om meer opdrachten aan te nemen.

Jij gelooft niet in de Amerikaanse voor-elkaar-krijg-school van groot dromen en dús moet je je baan opzeggen?

Dat hoeft helemaal niet. Ik had ooit iemand in mijn team die zei: ik zou het liefst buschauffeur willen zijn. Maar hij was gescheiden en betaalde alimentatie dus dat was financieel niet haalbaar. Toen ging hij elke vrijdag op de streekbus werken. Als je eenmaal begonnen bent met kleine stapjes zetten, kan je ze steeds wat groter maken tot het doel is gehaald.

Want die kleine stapjes maken stiekem al gelukkig terwijl je vooraf misschien dacht het gaat om het grote einddoel?

Dat geeft zeker een goed gevoel. Op de een of andere manier hebben we onszelf aangeleerd om alleen te applaudisseren als we wereldkampioen worden, maar daar zit veel meer tussen. Als je nooit hebt hardgelopen, dan is het al top om een rondje om een blokje rond te kunnen lopen.