Nederland was dit jaar samen met Vlaanderen gastland tijdens de Buchmesse in Frankfurt, de belangrijkste boekenbeurs ter wereld. De twee landen hebben bijna zes miljoen euro geïnvesteerd in het programma, dat al maanden loopt. Ruim 100 Nederlandse en Vlaamse schrijvers waren afgereisd naar de Messe in Frankfurt, om de Nederlandse literatuur uit te dragen. Een onvervalst en sterk staaltje cultuurpolitiek, waarvan de resultaten pas op langere termijn echt zichtbaar zullen worden.
Het Letterenfonds richt zich uitsluitend op literatuur, maar op de Buchmesse is natuurlijk veel meer te beleven, ook op het gebied van management- en businessboeken. En dan valt als eerste een groot cultuurverschil op: zo streng als de wetenschappelijke uitgeverijen hun zakelijke uitgaven op de Frankfurter Buchmesse presenteren, zie je het in Nederland niet vaak meer. Sombere, donkerbruine omslagen met standaardwerken over Betriebsführung, Steuerrecht en Familienunternehmen, losbladige uitgaven die al even fantasieloos overkomen: sommige uitgevers doen er alles aan om de clichés over het gebrek aan zwierigheid bij onze oosterburen te onderstrepen.
Maar de management- en businessboeken die bij algemene uitgeverijen verschijnen, hebben meer overeenkomsten met wat er in Nederland verschijnt. Boeken over agility, over design thinking, over business modelling, over strategie-executie, over business happiness: het discours in Duitsland wijkt niet veel af van dat in Nederland. De Duitse boeken zijn ook opvallend praktisch: Design Thinking im Unternehmern: Ein Workbook für die Einführung von Design Thinking, heet het boek dat de Oostenrijkse Ingrid Gerstbach schreef, voorzien van de geruststelling: ‘Warum man für Design Thinking kein Designer sein muss’.
Diezelfde praktische inslag is terug te vinden in het boek Manual Thinking, geschreven door de Zwitser Luki Huber en de in Engeland geboren Nederlander Gerrit Jan Veldman. Huber en Veldman bestieren een ontwerpstudio in Barcelona en hebben - in het Spaans - een boek geschreven over hoe creatieve processen in teams in elkaar steken en vooral ook over hoe je dat beter kunt organiseren. Het boek, voorzien van een voorwoord van de befaamde kok Ferran Adría, is net als Business Model Generation uitgegeven in landscape-formaat en bevat een complete starter-set. Een kwestie van tijd voordat een Nederlandse uitgever toehapt.
Het Nieuwe Werken zien we ook terug, bijvoorbeeld in een boek als Game Change van Pia Struck. Als gevolg van de disruptieve veranderingen in onze maatschappij zouden managers er goed aan doen de hiërarchie in hun organisatie te verminderen en meer ‘hand-in-hand’ te doen, is haar overtuiging. Een andere trend die wij in Nederland kennen is die van het kleurendenken. Simon Sagmeister schreef Business Culture Design, waarin een ‘Culture Map’ de onderliggende waarden van de ondernemingscultuur en de individuele patronen in kaart brengt. Klinkt bekend.
Ook bij de Amerikaanse uitgeverijen zijn geen onverwachte trends te zien. Als Jon Shipley van Harvard Business Review Press een belangrijke trend zou moeten aanwijzen, is het dat de klassiekers het goed blijven doen. Ook bij deze uitgeverij veel aandacht voor agile, innovatie en business modelling. De boeken gaan over strategie, over ‘the wisdom of teams’, over talent: Ralf Knegtmans is niet de enige die een boek met de titel Agile talent heeft geschreven.
Shipley vertelt dat in de Verenigde Staten de zogeheten reader het bovengemiddeld goed doen: HBR’s 10 Must Reads on Managing Yourself, of HBR’s 10 Must Reads on Strategy, of HBR’s Must Reads on Change Management. Lekker praktische bundels die de beste artikelen samenvatten, in een mooie, strakke vormgeving. Het zou zomaar kunnen dat dat een trend is die binnenkort naar Nederland overwaait.
Over Hans van der Klis
Hans van der Klis is freelance journalist. Hij schrijft regelmatig artikelen voor Managementboek.
