Hoogendijk behandelt de verschillende onderwerpen over coaching. De contexten van coaching komen aan bod om vast te stellen dat het individu zich structureel steeds meer koerszoekend en zelfsturend in zijn werk en loopbaan zal moeten opstellen. Uiteraard komt ook de vraag: 'Wat is coaching?'aan bod.
Het hoofdstuk over zingeving, vitaliteit en ontwikkeling gaat in op de unieke individuele zingeving en ieders unieke zingevende dimensie als betekenisgevend referentiekader. Dit vormt de basis voor de theorie over coaching van Hoogendijk. Hij verwoordt dit als volgt: 'Ons zelfbeeld, ons mensbeeld, ons wereldbeeld, onze levensvisie, onze kijk op ons verleden en onze toekomstverwachting is weer anders. Zingeving en vitaliteit vormen de twee polen waarom het in de (loopbaan)zelfsturing gaat en ze ontmoeten elkaar in het hart. De samenhang tussen denken (hoofd) en voelen (hart) vormt de zingeving en de samenhang tussen voelen en willen (buik) de vitaliteit.' Het hoofdstuk wordt afgesloten met een model voor persoonlijke ontwikkeling.
In het boek zijn ook het Werkboek Koersonderzoek en de Consultantsmanual Koersonderzoek, aansluitend bij het werkboek, opgenomen. Het Werkboek Koersonderzoek is het basisinstrumentarium voor een koersonderzoek, zoals dat binnen de afdeling loopbaancoaching van Adviesbureau Hoogendijk wordt gebruikt.
Het koersonderzoek is een instrumentarium voor een loopbaancoach ten behoeve van het verkrijgen van helderheid op het meest vitaliserende loopbaanperspectief van zijn cliënt. Als een van de geliefde instrumenten van Hoogendijk wordt in een apart hoofdstuk de elementenvierhoek beschreven. De elementenvierhoek verschaft veel inzicht in de cliënt, zijn kwaliteiten, valkuilen en uitdagingen, zijn verhouding tot zijn werkomgeving en zijn eenzaamheid.
De elementenvierhoek structureert de wijsheid over mensen, mens-zijn en leven. De elementenvierhoek bestaat uit de elementen water, aarde, lucht en vuur. Hoogendijk verbindt de elementen vuur en water met een lijn en plaats daar de lijn tussen lucht en aarde loodrecht op en vormt daarmee een +.
In de elementenvierhoek kunnen we zelf vanuit het middelpunt de mate aangeven waarin we de elementen in onszelf herkennen. De vuurlijn staat voor het interne gevoel (de drijfveren, wil) en in het verlengde daarvan ligt de waterlijn, de gevoelsuitwisseling (communicatie). De uitdaging van deze lijn ligt erin om vanuit je eigen vuur (warmte, betrokkenheid, hartstocht) verbindingen te leggen met anderen en met hen te communiceren, door je vanuit jezelf op anderen af te stemmen (waterkwaliteiten).
De verticale lijn is de identiteitslijn. Wie ben ik, wat zijn mijn uitgangspunten (lucht) en waartoe ben ik op aarde? Wat zijn mijn doelstellingen (aarde)? Het is de koude en harde lijn. Deze lijn vormt de beweging tussen theorie (lucht) en praktijk (aarde).
De elementenvierhoek bevat ook de (loopbaan)zelfsturingscirkel, namelijk: van vuur (de drijfveren) via lucht (de visieontwikkeling) via water (communicatie) naar aarde (de uiteindelijke concretisering van onze drijfveren). De hierna nog volgende onderwerpen van het boek gaan over aanvullende invalshoeken voor coaching, beroep en branche van de loopbaancoach, over outplacement, loopbaanzelfsturing in organisaties en de executive en zijn coach.
Uit het feit dat ik hiervoor met name het model van Hoogendijk bespreek en toelicht, mag de lezer terecht concluderen dat dit voor mij ook het meest interessant was om te lezen. Dat heeft voor een groot deel te maken met het feit dat ik zelf, zoals Hoogendijk dat in zijn eerste hoofdstuk schetst, ook steeds meer koerszoekend en zelfsturend in mijn werk en loopbaan opstel.
In dat kader zijn de ideeën en modellen van Hoogendijk een goede methode om te komen tot de structurering, die blijkbaar veel mensen nodig hebben. En is dit boek aan te bevelen aan zowel coaches als ieder individu dat koerszoekend en zelfsturend bezig. Dat geldt dan voor tweederde deel van het boek. Het derde deel van boek is interessant voor coaches en opleiders van coaches.
Over Ludo de Bie
Drs. L.M.W. de Bie is manager operations bij Avans+, improving professionals en zelfstandig docent/trainer/adviseur op het gebied van management control. Hij is daarnaast beoordelaar van Request For Comment (RFC). RFC verzorgt de externe beoordeling van scripties voor onderwijsinstellingen, waaronder Business School Nederland.
