'Van Weerstand naar Veranderingsbereidheid' is een vlot lezende how to die op een uitermate heldere manier een set gereedschappen beschrijft waarmee mensen kunnen worden aangezet tot gedragsverandering. Het is gebaseerd op een onderzoek dat tussen 1993 en 1997 werd uitgevoerd onder het acroniem DINAMO: 'Diagnostic INventory for the Assessment of willingness to change among Managers in Organizations'. Uitgaande van de resultaten van dit onderzoek reiken de auteurs hun lezers handvatten aan die een praktische invulling geven aan een positieve kijk op weerstand. Tussen de hoofdstukken door speelt zich de case van een fusie tussen twee reisorganisaties af. Na ieder hoofdstuk volgt een deel van de case, waarna de auteurs met gerichte vragen een brug slaan tussen de theorieën en modellen in het boek en de praktijk van verandermanagement. Achter in het boek staan de antwoorden op deze vragen. Je kunt er dus heel goed zelfstandig mee aan de slag. Het eerste hoofdstuk vind ik het minst boeiende. Metselaar c.s. beschrijven hier vrij uitvoerig het verschijnsel weerstand en daarover hebben ze mij niets nieuws te melden. Ik werd pas echt geboeid toen ik in het tweede hoofdstuk aan het thema veranderingsbereidheid toe was. De auteurs gebruiken Ajzens model van gepland gedrag als uitgangspunt van hun onderzoek en uiteindelijk ook als basis voor hun onderzoek. Volgens Ajzen wordt de veranderingsbereidheid van mensen bepaald door drie zaken: de uitkomsten die zij van het veranderingsproces verwachten, de houding van collega's en leidinggevenden tegenover het veranderingsproces en de hoeveelheid controle die zij over het proces ervaren. Kort samengevat gaat het om willen, moeten en kunnen veranderen. De onderzoeksresultaten maken het mogelijk deze drie factoren verder onder te verdelen en aan iedere factor een gewicht toe te kennen. Zo wordt duidelijk dat de veranderingsbereidheid van managers vooral worden bepaald door de emoties die de verandering bij managers oproept, zijn ervaringen met voorgaande veranderingen en de gevolgen die de verandering voor zijn of haar werk heeft. Kijk, daar kunt je wat mee. Hoofdstuk 4 bevat de DINAMO voor teams, een vragenlijst waarmee de lezer de veranderingsbereidheid van teams kan bepalen. Ook hoofdstuk 5 biedt de lezer een instrument voor zelfonderzoek, de 'Checklist voor positief verandermanagement', waarmee je je eigen managementstijl kunt bepalen. Verder wordt in dit hoofdstuk het zogenaamde interventiewiel beschreven, een cirkelvormig model dat eveneens gebaseerd is op Ajzens factoren willen, moeten en kunnen. Het interventiewiel is opgebouwd uit zes ringen. In de buitenste ring vind je acht zgn. bouwstenen terug; vervolgens een ring met veranderstrategieën, een met interventies op persoonsniveau, een met interventies op groepsniveau, een met interventies op organisatieniveau en de binnenring met verandersucces. Het betoog wordt afgerond met 10 tips voor succesvolle organisatieverandering. 'Van Weerstand naar Veranderingsbereidheid' is geen boek voor beschouwelijk ingestelde lezers; het is vooral geschreven voor Doeners. En die vinden hier meer dan voldoende van hun gading.
Over Bert Peene
Bert Peene werkte jarenlang als kerndocent bij IMAGO Groep, Via Vinci Academy en C-Lion, opleiders voor het onderwijs. Daarnaast voerde hij als zelfstandige opdrachten op het gebied van organisatieontwikkeling uit in profit en non-proft. Tegenwoordig werkt hij als free lance docent en schrijft hij voor diverse bladen over managementliteratuur.
