De Appreciative Inquiry-methode onderscheidt zich van andere veranderkundige benaderingen door haar onvoorwaardelijk waarderende of positieve kijk op organisaties en mensen in organisaties. AI richt zich op datgene 'wat leven geeft' in een organisatie, op datgene wat mensen essentieel, waardevol en belangrijk vinden. Daarmee maakt het verschil met het 'schaarsteparadigma' dat aandacht geeft aan wat er níet deugt in een organisatie. In het boek 'Waarderend organiseren' treffen we een duidelijke uitleg aan over de methode van Appreciative Inquiry. Op basis van vier cycli wordt door middel van vragen stellen steeds meer de aandacht gebracht naar de succesverhalen binnen die organisatie. En daar waar aandacht aan wordt gegeven, zal groei ontstaan. Deze werd in de jaren tachtig ontwikkeld in Amerika door David L. Cooperrider. Inmiddels wordt deze methode ook in Nederland en België toegepast in organisatieontwikkeling, training, coaching en onderzoek. Het boek is geschreven door auteurs die in Nederland en België al enige jaren ervaring hebben met het toepassen van de methode; Robbert Masselink, Rombout van den Nieuwenhof, Joep de Jong en Annemarie van Iren. Sinds enige maanden werk ik zelf met AI binnen ontwikkelprocessen en maak daarbij de link naar mijn vakgebied HRM. De AI-methode is eigenlijk een manier van leven, van werken die ik al mijn hele leven beoefen. En dat is meteen het mooie ervan; iedereen die al uitging van het positieve in een organisatie, die met een natuurlijke nieuwsgierigheid in gesprek gaat met zoveel mogelijk mensen, die doet eigenlijk al aan Appreciative Inquiry. Door de vier cycli en vijf principes geeft AI structuur (maar niet te veel) aan een ontwikkelproces. Het geeft medewerkers de kans om te dromen over een organisatie zoals zij die het liefste zien. Er ontstaat enorm veel energie en flow als er binnen een organisatie gewerkt wordt met Appreciative Inquiry. De voorbeelden in het boek getuigen hiervan. Een mooi verhaal is dat van Cora Reijerse en Nico de Bruin over het Appreciative Teambuilding proces dat ze bij het bedrijf Fairfood uitvoerden. In dit verhaal komt heel duidelijk naar voren dat iedereen z'n eigen beeld van de wereld heeft, dus als mensen die met elkaar werken daar nooit echt over praten, ontstaan er assumpties die niet kloppen. In gesprek gaan met elkaar, in alle openheid dromen over hoe de toekomst eruit zou kunnen zien, zorgt voor teambuilding die effectief en blijvend is. De auteurs geven een redelijk compleet beeld van de projecten die in Nederland en België zijn gedaan. Als dit het eerste boek is dat u over AI leest, kunt u niet direct aan de slag maar heeft u de aanvullende informatie nodig uit Amerikaanse boeken of van internet. Gelukkig verwijzen de auteurs ook naar verschillende websites die informatie verstrekken, bijvoorbeeld over de kennismaking met AI en over grote ontwikkeltrajecten. 'Waarderend organiseren' is een aanrader voor iedereen die meer wil weten over andere manieren om organisaties en mensen tot ontwikkeling te brengen. In deze tijd is het gelijkertijd een soort wake-upcall. David L.Cooperrider vertelt daar mooi over in de Ten geleide van dit boek: 'Stel je de wereld voor, 30 jaar na nu en overdenk eens het volgende scenario. Het is een helder groene, zichzelf herstellende economie die de lucht zuivert die we ademen; een systeem dat het concept van verspilling en giftige bijproducten heeft uitgebannen; dat extreme armoede radicaal heeft vervangen door voorspoed; dat wordt aangedreven door zonne-energie en innovatieve zelfoplaadbare energiebronnen; dat de kracht van markten verenigt met de kracht van universele idealen, waar positieve beloningsprikkels in lijn zijn gebracht met het sociale belang op langere termijn; het is een wereldwijd omvattend systeem dat de gezondheid van mensen, van gemeenschappen en de rijkdom van de natuur respecteert en opnieuw aanvult; en dit alles wordt gecreëerd in en door instituties die breed worden vertrouwd als zijnde positieve instituties - werkomgevingen die onze hoogste menselijke waarden verheffen, vergroten en een plaats geven in de wereld.' Ik droom met David Coopperrider mee.
Over José Otte
Dr. José W. Otte MBA werkte als waarderend onderzoeker met een bedrijfskundige gedragswetenschappelijke achtergrond. Zij faciliteerde sociale innovatie door het introduceren van dialooggroepen waarin gewerkt werd met bijzondere vragen. Ze was verbonden aan Mizu. José geniet inmiddels van een welverdiend pensioen, en recenseert geen boeken meer.
