Waarom doen we dit eigenlijk? - De businesscase als succesfactor voor projecten

De 'waaromvraag' in projecten is niet nieuw. Ook niet van de laatste tijd of deze eeuw. Zelfs niet van vorige eeuw. De vraag gaat veel, heel veel verder terug. De 'waaromvraag' verpakt in de term 'businesscase' is meer iets van de laatste 15 jaar. Aangezwengeld door het succes van PRINCE2 is 'de businesscase' een waar begrip geworden in projectenland. We 'bisnizkezen' wat af met z'n allen. Stapels uren branden we op aan cursussen, discussie en het invullen van templates. Het maken van een businesscase blijkt nog niet eens zo makkelijk. Het gebruiken ervan is vaak een nog groter probleem. De populariteit van 'bisnizkezen' groeit gestaag en daarmee ook de verwarring over het juiste gebruik. Michiel van der Molen schiet te hulp. Zijn boek 'Waarom doen we dit eigenlijk?' vertelt wat een goede businesscase is, hoe je die maakt én gebruikt. Om te beginnen vertelt Van der Molen je wat een businesscase is. De businesscase is de reden waarom je een project doet. Dit kun je vastleggen in een document. Maar hoe dikker dat groeit, hoe moeilijker het is om de reden uit te dragen en hoe meer ruimte wordt geboden aan brede discussies en verschillende verwachtingen. Dit heeft vaak een verkeerde richting voor aanpak en besluitvorming als gevolg. In zijn optiek is de kern van een sterke businesscase dan ook een 'oneliner' die eenduidig antwoord geeft op de waaromvraag. Door in te zetten op de primaire reden in een 'oneliner' kun je veel gerichter aan de slag en beslissen. In het boek zoek je tevergeefs naar uitgewerkte voorbeelden van documenten. Volgens Van der Molen is juist die gerichtheid op het maken van een document een belangrijke valkuil bij de ontwikkeling van een businesscase. Hij bepleit dat het niet gaat om het maken van een businesscase-beschrijving op zich, maar om het creëren van draagvlak en het beïnvloeden van besluitvorming: het proces staat centraal. Hoofdstuk 2 'Hoe ontwikkel ik een businesscase?' helpt je met praktische tips om te komen tot een gedragen businesscase die aansluit op de eisen van de belanghebbenden. In de praktijk blijkt het gebruiken van de businesscase een grotere uitdaging dan het maken ervan. Hier gaat dan ook de meeste aandacht naar uit in het derde hoofdstuk 'Hoe gebruik ik een businesscase?' Aan de hand van herkenbare praktijkvoorbeelden leer je dat een businesscase meer is dan een hulpmiddel bij beslissingen over het al dan niet starten, doorgaan of stoppen van het project. Je leert hoe je de businesscase zó gebruikt dat je draagvlak creëert. Belanghebbenden zullen zich daadwerkelijk betrokken voelen bij het succes van het project en zich daardoor als mede- in plaats van tegenstanders ontpoppen. De vele praktijkvoorbeelden van succesvolle en mislukte projecten zijn herkenbaar en daardoor een sterke aanvulling. Een aantal handige bijlagen maken dit boek compleet, waaronder een checklijst bij het ontwikkelen van de businesscase, hulp bij de financiële onderbouwing ervan en een overzicht van de meest gangbare projectstandaards en hoe die omgaan met 'de businesscase'. Van der Molen spreekt voornamelijk over de businesscase in projectverband. Maar de essenties zijn universeel van toepassing daar waar de 'waaromvraag' centraal moet staan. Dus ook in programma's, portfolio's, ja zelfs bij lijnvraagstukken ('Hoe krijg ik mijn begroting onderbouwd?') biedt dit boek goede houvast. Daarom ook kent dit boek een brede doelgroep, van projectleiders en opdrachtgevers tot en met lijnmanagement en directie. Michiel veronderstelt dat je beschikt over enige ervaring met projecten of programma's. Maar wij vinden dat ook een beginnend projectleider dit boek moet lezen. Juist ook om vanaf de eerste stappen te zijn doordrongen van deze essenties. Een gemakkelijk leesbaar en praktijkgericht boek over een blijkbaar zo moeilijk te vatten onderwerp als 'de business case'. Een hele uitdaging, ga er maar aanstaan. Wij zijn blij dat Michiel van der Molen deze handschoen heeft opgepakt. Nog niet eerder is zo een helder en inspirerend boek over dit onderwerp geschreven. Een standaardwerk op zichzelf dat in iedere managementboekenkast thuishoort.