Spiegel aan de top

Burger schrijft op een vlotte en ontspannen manier en raakt de gevoelige snaar regelmatig. Spiegel aan de top is een zeer waardevol boek, dat met name geschreven is voor executive coaches. Zij vinden hierin de ervaringen van collega’s en een reflectie op hun werk door coachees en opdrachtgevers. De vragen zijn relevant en de antwoorden ontluikend. Een zeer interessant boek voor vakgenoten, maar gevat zeker ook relevante informatie voor bestuurder, commissaris en/ of toezichthouder. Het zoveelste boek over coaching? Ja. En nee. Veel collega-coaches en trainers gingen Burger voor. Ze schrijven boeken vol over eigen inzichten, beschrijvingen van methodieken of bundelen hun eigen ervaringen. Regelmatig van prima kwaliteit, toch bieden ze veelal een eenzijdig perspectief. Burger heeft een behoorlijke staat van dienst in de wereld van coaching. Zij was onder andere organisatieadviseur en executive coach bij Twynstra Gudde & Deloitte en Touche, maar ook verantwoordelijk voor het postgraduate-programma Executive Coaching aan de VU, waar zij bovendien hoogleraar is. Daarnaast heeft zij ervaring als lid van diverse raden. Voldoende ervaring dus om op dezelfde wijze haar opgedane kennis te delen met de wereld. Haar aanpak is echter zeer verfrissend. Burger kiest ervoor om anderen het woord te geven, zij stelt de vragen. Zowel coaches als executives (de cliënten) en commissarissen komen op deze wijze uitgebreid aan het woord om hun visie te delen op coaching aan de top. Een interessante inkijk in de praktijk van coaching op hoog niveau en de wijze waarop dit wordt ervaren. Burger interviewt coaches, executives en commissarissen openhartig. Ze hanteert een vaste set aan vragen en bij ieder gesprek zoekt zij verdieping door verder door te vragen op specifieke antwoorden. De geïnterviewden worden in de inleiding van het boek allemaal bij naam genoemd, in de interviews is echter, behalve de functie, niet duidelijk welke persoon aan het woord is. Het voelt bijna alsof je bij de gesprekken aanwezig bent, letterlijk worden de antwoorden weergegeven en toch gaat de schrijfster voorzichtig om met anonimiteit en gevoelige informatie. In ieder gesprek speelt wel een thema dat herkenbaar is voor iedere coach of organisatieadviseur. Ze houdt de interesse vast door de boog constant gespannen te houden. Het boek is daarom een genot om te lezen, ik las het in enkele uren uit. De inkijk in de wereld van zowel de coach als de coachee biedt een bijna neutrale kijk op het vak. Toch zijn de verhalen enigszins gekleurd. Alle commissarissen en executives hebben positieve ervaringen met coaches. Helaas ontbreekt daardoor het tegengeluid van executives of commissarissen die niet in coaches geloven. De gesprekspartners zijn bij tijd en wijle echter wel behoorlijk kritisch over het coachvak. Regelmatig wordt het negatieve imago van coaching belicht of worden werkwijzen, zoals ‘het graven in het verleden’, bekritiseerd. Daarnaast klinkt ook het geluid dat coaching ‘soft’ is. Dit laatste wordt bij alle gesprekken juist benoemd als ‘onwaarheid’ en op basis van feiten ontkrachtigd. Ik ben enorm onder de indruk van deze reflectie op het coachvak in deze niche. Burger is een ervaringsdeskundige die gesprekspartners heeft uitgenodigd van formaat en haar vragen vrij belangeloos weet voor te schotelen. Ze stuurt de gesprekken niet en weet een objectieve visie neer te zetten op het coachen van bestuurders. Nergens neigt dit boek naar bewuste promotie voor ‘coaching’, toch is dat het zeker. De uitdagingen voor coach en coachee staan beschreven op een doeltreffende wijze en er worden veel tips van ervaringsdeskundigen in de vorm van do’s & don’ts gedeeld. Haarfijn beschrijft ze de dynamiek aan de top en de uitdagingen voor zowel bestuurders als coaches op dit niveau. Interessant dus ook voor iedereen die meer feeling willen hebben met de uitdagingen binnen de top van Nederlandse organisaties én de wijze waarop zij daarmee om (kunnen) gaan.