Sigrid Kaag, schaduwpremier - 10 lessen

Het boek dat ze op basis daarvan schreef, Sigrid Kaag, schaduwpremier, neemt je mee in de jeugd, de loopbaan en het privéleven van de huidige schaduwpremier. Een boek met een open eind, want over Kaags verdere ambities kan Kieskamp ons ook niet wijzer maken en een glazen bol heeft ze uiteraard ook niet. Maar wij, en zeker vrouwen met ambitie, kunnen belangrijke lessen van haar leren. Ik heb er tien uit het boek gedestilleerd.

Houd vast aan je idealen

Kaags middelbare school heeft een grote rol gespeeld haar vorming. Het was er zowel deftig als idealistisch, twee kenmerken die nog steeds aan Kaag kleven. Door het deftige heeft zij zich soepel leren bewegen in de ‘hogere klasse’. Haar idealistisch seculiere missie werd: de wereld beter maken door samenwerking. Een thema dat steeds terugkomt in haar werk en haar speeches.

Wees autonoom

‘Ik heb mezelf gemaakt tot wie ik ben’. Het tekent de autonomie van Kaag. Al vroeg in haar jeugd heeft ze door verdrietige gezinsomstandigheden geleerd om voor zichzelf te zorgen. Het maakte haar sterk. Zo heeft ze op eigen kracht carrière gemaakt bij de Verenigde Naties, zonder steun van de Nederlandse regering. En maakte ze vele andere opvallende keuzes.

Grijp kansen

‘Ik kon naar Oxford, Cambridge en Exeter’. Kaag had de keuze uit hoog aangeschreven universiteiten toen ze haar ambitie om in het buitenland te studeren kon vervullen. Ze kreeg later het verwijt dat dat wel heel elitair van haar was. ‘Dat is niet elitair, dat is de kansen benutten die je krijgt’, aldus Kaag. Waarvan akte.

Wees pragmatisch

Kaag is pragmatisch, wat haar ongrijpbaar maakt: hoe past dat bij een idealist? Een hoofddoek om bij een bezoek aan Iran, terwijl je zo voor vrouwenrechten bent? Toch minister worden in een kabinet nadat je hebt gezegd ‘hier scheiden onze wegen’? Het pragmatisme kreeg voorrang. Zo eindigden Kaag en haar partij tenminste niet aan de zijlijn.

Plan scenario’s

Tijdens haar eerste baan bij Shell leerde Kaag iets heel belangrijks: scenarioplanning. Hoewel ze later deed voorkomen dat ze per ongeluk de politiek in gerold was, blijkt uit het boek dat dat allerminst het geval was. Mogelijk hield Kaag al bewust rekening met het fenomeen dat vrouwen die ambitie tonen daar in de samenleving vaak keihard op worden afgerekend.

Breng offers

Kaag nam zelf ontslag bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken nadat haar huwelijk met een Palestijn haar carrière ging schaden. De liefde won. En toen het voor haar loopbaan gunstig was, koos ze voor een ‘non family post’, werken in land waar het te gevaarlijk was om met je gezin te gaan wonen.

Wees flexibel

Gaat offers brengen je te ver? Dan is dit is een minstens zo goed advies. Flexibel is Kaag wel geweest, met alle verhuizingen en carrièremoves! Het heeft haar letterlijk en figuurlijk ver gebracht.

Zorg voor sponsoren

Hoe kreeg Kaag een hoge functie binnen de VN? Hoe kwam ze in beeld bij D66? Ze had sponsoren! Mensen in strategische functies met goede netwerken die jou zien zitten en actief helpen. Door je bij de juiste mensen te introduceren en je een podium te geven.

Zet je vrouwelijkheid effectief in

Onderhandelen met een stelletje starre Arabische mannen? Doe een ketting om met de Arabische namen van je kinderen. De boodschap: ik ben een moeder! Vrouw zijn blijkt in de internationale wereld vaak nog een slim breekijzer. Maar laat je niet als lief en incompetent framen. In Syrië kreeg Kaag de bijnaam: Zij is meer man dan de mannen. Dat was als compliment bedoeld :)

Bewaak je grenzen

Toen Kaag de overstap naar Den Haag maakte, was Alexander Pechtold bang dat ze het debat met Wilders niet aan zou kunnen. Tijdens een oefensessie met veel onwelgevoeglijke taal, en later in de parlementaire praktijk bleek ze uitstekend van zich af te kunnen bijten.