El Palo Alto is de naam van een boom gelegen in een beeldige vallei. Hij staat er nog, daar in hartje Valley, en anno 2023 is het een monument. In 1876 koos spoorwegtycoon Leland Stanford sr. deze plek om de strubbelingen in zijn woonplaats San Francisco te ontvluchten. 20 jaar daarvoor durfde hij het aan om een spoor aan te leggen en te exploiteren van de oostkust van Amerika naar de nieuwe staat California. De goudkoorts van 1849 had honderdduizenden mensen naar de staat getrokken, een spoorbaan en telegraaf leken een logische, maar riskante keuze. Het verhaal van deze Leland, zijn zoon Leland Stanford jr. en vrouw Jane vormen het meest interessante deel van Palo Alto van Malcolm Harris. Leland jr. stierf jong, op zijn 15e, en zijn vader - kapot van verdriet - korte tijd later. Ter ere van hen werd de Stanford Universiteit opgezet, in Palo Alto.
Stanford
Anno 2023 is bijna alle grond in dit gebied van de Universiteit. Een enorm complex, met honderden bedrijven en duizenden spin-offs. Er zijn veel verhalen over de invloed van de alumni van deze plek. Om er een paar te noemen: Herbert Hoover, (president van de VS 1929 – 1933), David Packard (met William Hewlett oprichter en CEO van HP), Gordon Moore (medeoprichter van Intel), Larry Ellison (oprichter van Oracle), Steve Jobs, Sergey Brin en Larry Page (oprichters van Google), Peter Thiel (bekend van Paypal) en Elon Musk. Zij en hun bedrijven gaven de digitale periode met hun hardware en software vorm. Ze hebben meegewerkt aan wat Harris het Palo Alto Systeem noemt. Miljarden verdiende dollars die weer ingezet worden in de ontwikkeling van nieuwe bedrijven. Ze vormen zo een immense tredmolen van geld verslinden en genereren.
Sociale aspecten
Naast de geschiedenis van het gebied besteedt Harris veel aandacht aan culturele en sociale aspecten. Het levert geen prettig plaatje op. Structurele discriminatie van minderheden door blanke eigenaren, arbeid voor een zo laag mogelijk salaris, zonder enige vorm van recht en bescherming. Het werkte tegen de Mexicanen in de mijnen, de Chinese op de druiven en graanvelden, de Japanners en Vietnamezen in fabrieken van onder ander HP en Intel. Het model is gekopieerd naar de praktijken van Amazon en Uber.
Azië
Harris neemt de lezer ook uitvoerig mee in de rol van internationale conflicten. Denk aan de oorlog met Japan, die in Vietnam en nu de toenemende spanningen met China. De Oostkust ligt het dichtst bij Azië en de Amerikaanse overheid heeft daarom zeer veel geld naar Californië gestuurd voor wapenontwikkeling. Zonder al dat geld was waarschijnlijk van Silicon Valley geen sprake geweest. Nu wel.
Er zijn veel en belangwekkende (bedrijfs)biografieën geschreven over bedrijven en individuen. Sommigen hebben de status van icoon, bijna heiligen gekregen. Lees The Intel Trinity van Michael S. Malone, Walter Isaacsons biografie over Steve Jobs en De Uitvinders of recent De dwarsdenker van Max Chafkin over Peter Thiel. Maar voor het hele plaatje, de dromen en de realiteit is Palo Alto een hoogtepunt.
Nieuw hoofdstuk
Als Malcolm Harris een half jaar had gewacht met zijn monumentale boek over Palo Alto, dan had hij nog een spannend hoofdstuk kunnen toevoegen: tienduizenden ontslagen in de Valley, de implosie van Silicon Valley Bank en de snelle opkomst van artificial intelligence in het algemeen en ChatGPT in het bijzonder. Al die ontslagen breinen moeten ergens mee aan de slag, de biljarden dollars investeringsgeld en winsten ergens naar toe. Maar de crisis van nu is niet anders dan eerdere crisissen in de jaren ’70, ’90 en ’00 van deze eeuw, zo leren we in Palo Alto.
Over Bertrand Weegenaar
Bertrand Weegenaar is als hogeschooldocent HBO-ICT werkzaam op Windesheim. Zijn voorliefde ligt bij de onderwerpen strategie, marketing, geschiedenis; biografieën en internet; e-business.