Het nieuwe boek behandelt de casuïstiek van organisaties waar het aan sturing en begeleiding ontbreekt en waar de relatie tussen leiding en medewerkers ernstig is verstoord. Volgens de auteur is er nog steeds weinig onderzoek gedaan naar de relatie tussen organisatiestructuur en het verschijnsel van mismanagement of wangedrag. Managers zijn soms geneigd met de laatste bedrijfskundige hypes mee te gaan. Dit is natuurlijk altijd goed voor consultants en adviesbureaus. Geloofwaardige en simpele organisatiemodellen zijn een lucratieve business. De pijn die bij het uitrollen van de laatste trends ontstaat wordt door het management onderschat. Vaak wordt het afgedaan als weerstand tegen verandering.
Joost Kampen behandelt in zijn boek veel praktijkvoorbeelden van destructieve organisatieontwikkeling. De verwaarlozing in een organisatie heeft soms een lange geschiedenis, waarin fusies en reorganisaties met regelmaat een grote rol spelen. Het zorgt ervoor dat de organisatie niet meer ontwikkelt en dat veel verbeterinitiatieven herhaaldelijk stil komen te liggen. Joost Kampen beschrijft de giftige driehoek: destructieve organisatieontwikkeling, destructief leiderschap en destructief medewerkerschap. De zelfgecreëerde instabiliteit creëert de beleving van bedreiging en negatieve waarden. Dit met autoritair leiderschap als gevolg. Dat maakt de cirkel rond en er ontstaat een verslaving aan reorganisatie.
Het boek laat feilloos zien dat gemakkelijk meegaan met managementhypes, bijna altijd veelbelovend en met een hoog panaceekarakter, voor de organisatie heel vaak ernstige averechtse effecten heeft. Politieke spelletjes en persoonlijke overlevingsstrategieën voeren dan de boventoon. De analogie met verwaarloosde gezinnen ligt voor de hand. Verwaarlozing van organisaties vindt natuurlijk niet met opzet plaats. Het kan heel geleidelijk gaan doordat bijvoorbeeld het bestuur jaren achtereen in beslag wordt genomen door groeiplannen, fusies, aandeelhouders, inspecties en andere ambities of externe verwachtingen. De aandacht voor mensen in de eigen organisatie ontbreekt en de wederkerige relatie tussen leiding en medewerker komt in het geding. Het boek behandelt een scala van interventies. De interventies dienen allereerst om het alledaagse organisatieleven te normaliseren. Deze aanpak is geënt op de orthopedagogische aanpak van gezinnen waarin verwaarlozing aan de orde is.
Leren interveniëren in verwaarloosde organisaties is een compleet en goed doordacht boek, waarin zowel aandacht is voor de theorie als de praktijk. Ik nomineer het boek voor een nieuwe bekroning.
Over Han van der Pool
Han van der Pool is een zeer ervaren talent ontwikkeling professional. Zijn expertise is te herleiden tot kennis uit de vakgebieden arbeids- en organisatiepsychologie, organisatiekunde en projectmanagement, aangevuld met ruim vijfendertig jaar ervaring als talentmanager, trainer/coach en adviseur in het bedrijfsleven. Zijn missie is een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van organisaties door het mobiliseren van het menselijk potentieel.
