Maar hoe werkt de zorg nou precies, hoe lopen geldstromen en welke soorten zorg zijn er? In het boek Zó werkt de zorg in Nederland wordt de werking van de zorg uitgelegd door de schrijvers Kees Wessels en Gertrude van Driesten.
Drie jaar geleden kwam de eerste versie van Zó werkt de zorg in Nederland uit. Naast dit boek zijn er enkele specifiekere, zoals Zó werkt de ouderenzorg en Zó werkt de huisartsenzorg. Binnenkort verschijnt Zó werkt de zorgverzekering. De boeken worden uitgegeven door Platform Zó werkt de zorg, een samenwerkingsverband van zestien partijen uit de zorg. Het platform heeft als doel om inzicht te geven in de werking van het Nederlandse zorgstelsel, met heldere en objectieve informatie.
Kees Wessels en Gertrude van Driesten hebben de taak op zich genomen om een geheel vernieuwde versie van het in 2015 uitgebrachte Zó werkt de zorg in Nederland uit te brengen. Dit geeft de laatste stand van zaken weer, en gaat bijvoorbeeld ook in op de nieuwe privacywetgeving, de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).
Het boek bevat 8 hoofdstukken en een uitgebreid nawoord waarin een beschrijving met bronnen en verwijzingen is opgenomen alsmede een toelichting op het platform Zó werkt de zorg. Gestart wordt met een introductie met een voorwoord van minister Hugo de Jonge. Daarna wordt in hoofdstuk 1 het zorgstelsel beschreven waarna het doorgaat met beschrijven van de zorgvormen, de spelers, (stelsel)wetten, geldstromen, zorgmarkt waarna wordt afgesloten met een hoofdstuk over kennis.
Hoofdstuk 1 begint met de basis: wat is de gedachte achter ons zorgstelsel. Dat is dat de overheid voorwaarden schept voor een goede volksgezondheid waarin burgers allereerst zichzelf helpen zo mogelijk met hulp uit hun omgeving, zo nodig met hulp van zorgverleners en zo nodig langdurig. Deze gedachte wordt gekoppeld aan de soorten dienstverlening in de zorg en de bijbehorende stelselwetten (Wpg, Zvw, Wmo, Jeugdwet en Wlz).
Na het uitwerken van de basisgedachte achter het zorgstelsel wordt (in hoofdstuk 2) de vraag beantwoord wat zorg is en welke vormen van zorg er zijn. Na een uitleg over de levensverwachting en chronische ziekten worden de soorten zorg, onder andere publieke zorg (inentingen), medisch specialistische zorg en langdurige zorg uitgewerkt.
Wist u dat 14% van de beroepsbevolking in de zorg werkt? Dit wordt uitgewerkt in het derde hoofdstuk, waarbij tevens de constatering is dat de behoefte aan zorgmedewerkers de komende jaren groter zal zijn dan het aanbod. Dit vergt dus een actie vanuit overheid danwel andere spelers op de zorgmarkt. Al deze spelers worden in het hoofdstuk toegelicht van toezichthouders zoals Nederlandse Zorgautoriteit, via uitvoerende instanties zoal het Centrum Indicatiestelling Zorg, adviesorganen zoals Gezondheidsraad tot kennisorganisaties. Een breed spectrum van belanghebbenden.
Om al deze partijen in goede banen te leiden zijn diverse wetten van toepassing. In een mooie afbeelding is de herkomst van relevante wetten beschreven en de relevantie voor de zorgsector. Hoofdstuk 5 bevat nog weer een uitwerking van de vijf stelselwetten Zorgverzekeringswet (Zvw), Wet Langdurige Zorg (Wlz), Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo), Jeugdwet en Wet Publieke Gezondheidszorg (Wpg). Tussen de wetten kan wat overlap zijn, maar uitgangspunt is dat de zorg er moet zijn. Daarnaast wordt ook bijvoorbeeld persoonsgebonden budget (pgb) toegelicht. Het aantal afkortingen in de zorg is erg hoog…
Al die partijen, wetten en soorten zorg is natuurlijk mooi, maar het moet ook gefinancierd worden. In hoofdstuk 6 worden de geldstromen toegelicht, inclusief waar de gelden vandaan komen en waar ze heen gaan. Het CBS geeft getallen van totale zorgkosten van 96,7 miljard euro in 2016, omgerekend per volwassene 5.720 euro. Hiervan gaat ongeveer 27 miljard euro naar ziekenhuiszorg. Daarna wordt per stelselwet de geldstromen beschreven.
Hoofdstuk 7 en 8 gaan in op de werking van de zorgmarkt en de kennis in de zorg. Doel van de overheid is steeds meer concurrentie en marktwerking te creëren, zowel tussen zorgverzekeraars als zorgaanbieders. In een argumentenkaart worden argumenten voor en tegen het huidige stelsel van marktwerking in de zorg beschreven. Dat geeft wel te denken wat nu het meeste optimale stelsel is, zowel argumenten voor als tegen zijn relevant en van toepassing.. Een optimaal stelsel zou daarmee wel eens een utopie kunnen zijn. Hoofdstuk 8 tenslotte beschrijft de relevante partijen voor onderzoek en kennisopbouw. Ik had me niet gerealiseerd dat er zoveel partijen bij betrokken zijn, misschien kunnen daar ook nog kosten bespaard worden…
Dit boek is een aanrader voor iedereen die in de zorg werkt c.q. daarin geïnteresseerd is. Op een relatief eenvoudige manier, vaak ondersteund met plaatjes en grafieken, wordt inzicht gegeven in het zorgstelsel. Voor mij, werkzaam in de zorgbranche, geeft dit een mooi overzicht en vormt daarmee een naslagwerk voor in de boekenkast voor als ik iets niet helemaal scherp meer heb.
Jan Hoogstra is zelfstandige, IT-consultant. Hij voert opdrachten uit op het gebied van beoordeling en advisering over IT-gerelateerde onderwerpen in de zorgbranche. Zo is hij programmamanager, projectmanager en adviseur op het gebied van bijvoorbeeld IT-strategie en pakketselecties.
Over Jan Hoogstra
Jan Hoogstra heeft na zijn opleiding Bedrijfseconomie meer dan 25 jaar ervaring opgedaan als IT-adviseur en IT-auditor bij enkele grote accountants- en adviesbureaus. Tijdens zijn loopbaan heeft hij veel opdrachten gedaan op het gebied van informatiebeveiliging. Daarbij heeft hij gezien dat de mens in informatiebeveiligingstrajecten de succesbepalende factor is.