Aan de hand van de aloude Japanse theeceremonie nemen Francesc Miralles en Hector Garcia de lezer mee in een keur aan tradities en levenslessen.
Afleiding, vluchtigheid, oppervlakkigheid, instant genot … de moderne tijd is er vol van. Gewapend met een smartphone en kennis van de laatste trends op sociale media, banen we ons een weg door een overvloed aan sensuele prikkels en willen we zoveel mogelijk unieke en spectaculaire belevenissen opdoen. De tijd dat we ’s avond met een krant of boek bij de kachel zaten, bij schemerlicht naar de radio luisterden of in goed gezelschap onderhoudende gesprekken voerden, lijkt eeuwen achter ons te liggen.
Miralles en Garcia hebben dit ook opgemerkt en willen ons graag helpen daar verandering in te brengen. Want in de zoektocht naar genot en sensatie lopen we onszelf vaak voorbij en hebben we geen oog meer voor de bijzondere kwaliteiten van de mensen en dingen om ons heen. Het kernbegrip van hun levensfilosofie is Ichigo-ichie, wat staat voor: ieder moment beleven als een unieke en eenmalige ervaring, en wat we nu meemaken, maken we nooit weer mee. Van oudsher kennen we dit ook als Carpe Diem, oftewel pluk de dag. Een schitterende illustratie geven de auteurs zelf met een citaat uit de strip Charlie Brown: ‘Op een dag zullen we sterven Snoopy’. Waarop Snoopy zegt: ‘Zeker Charlie, maar op de andere dagen niet’.
Hun recepten voor een bewust en betekenisvol leven zijn beslist niet uniek maar zeer zeker de moeite waard om ter harte te nemen. Aan de hand van hun, veelal Oosterse, leermeesters openen de auteurs de wegen tot meditatie, het onbevangen en intensief waarnemen, leven in het nu en open en zuiver in de ontmoeting met anderen te staan. Wie zich hierin stelselmatig bekwaamt is beter in staat tot de essentie van dingen, en uiteindelijk het leven, door te dringen en het beste uit zichzelf te halen.
Na een aantal trefzekere en waardevolle eerste hoofdstukken zet zich helaas een déjà vu ervaring in. Dan bekruipt je het gevoel dat je in een boek van Eckhart Tolle aan het lezen bent. En allengs zijn ook de theorieën en voorbeelden die ze aandragen minder pakkend en overtuigend. Zo zeggen ze van Steve Jobs dat hij uit het Zen boeddhisme inspiratie haalde voor het ontwerp van zijn Pc’s en smartphones. Om meteen daarna op te merken dat hij opvliegend kon zijn en vaak onredelijk was tegenover de mensen in zijn directe omgeving. En ook de oefeningen die ze geven voor aandachtig luisteren, zien en horen, zijn van een dusdanig kinderlijke eenvoud dat ze nauwelijks serieus te nemen zijn.
Met Ichigo-ichie willen Miralles en Garcia de weg openen naar het beleven onvergetelijke momenten. Jammer genoeg is het lezen van dit boek geen onvergetelijke belevenis. Maar daarmee is nog niet alles gezegd. In het huidige digitale en jachtige tijdperk zijn boeken als Ichigo-ichie meer dan welkom. Ze bieden een gezond en broodnodig tegenwicht aan het alom gedachteloos nastreven van oppervlakkig geluk en de snelle consumptie van extreme belevenissen.
Over Jan Boerstra
Jan Boerstra is senior organisatieadviseur en projectleider bij de provincie Flevoland.
