Leon Verstappen is sinds 1 december 1998 hoogleraar privaatrecht, in het bijzonder notarieel recht, verbonden aan de Vakgroep Privaatrecht en Notarieel Recht van de Rijksuniversiteit Groningen.
Meer over de auteursHandboek Nederlands vermogensrecht bij scheiding - Bijzonder Deel B
Gebonden Nederlands 2020 6e druk 9789013150506Samenvatting
Dit is het bijzondere Deel B van het tweedelig Handboek Nederlands vermogensrecht bij scheiding.
Dit tweedelig handboek biedt in het algemene Deel A een volledige behandeling van het Nederlands vermogensrecht bij (echt)scheiding, genomen in ruime zin. Ook de voorlopige voorzieningen, het echtscheidingsconvenant, het burgerlijk procesrecht, het belastingrecht en het internationaal privaatrecht genieten in Deel A gepaste aandacht.
In het bijzondere Deel B wordt vermogensrechtelijke problematiek geconcentreerd op de ondernemer (eenmanszaak), op de vennoot in een personenvennootschap alsmede op de (groot-)aandeelhouder in een BV. Voorts wordt in Deel B speciale aandacht geschonken aan de eigen woning, aan pensioen, levensverzekering en lijfrente, aan partneralimentatie en aan kinderalimentatie.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Afkortingen XIX
Hoofdstuk 1 Zelfstandig ondernemer/beroepsbeoefenaar 1
1. Inleiding 1
2. Ondernemer en wettelijke gemeenschap van goederen 2
2.1. Voorzieningen in het zicht van scheiding en bij feitelijke scheiding 2
2.2. Voorlopige voorzieningen en nevenvoorzieningen 3
2.3. Bestuur (beheer) na ontbinding 4
2.4. Ondernemerschap na ontbinding 7
2.5. Aansprakelijkheid (art. 1:102 BW) en faillissement 8
2.6. Onderneming en ontbonden huwelijksgemeenschap 9
2.7. Recht van overneming (art. 1:101) 10
2.8. Goodwill 12
2.9. Geclausuleerd ondernemingsvermogen; verknochtheid 15
2.10. Verdeling 17
3. Ondernemer en uitsluiting van huwelijksvermogensrechtelijke gemeenschap (koude uitsluiting) 18
3.1. Ondernemen met zaken van de andere echtgenoot; bruikleen 18
3.2. Ondernemer en huwelijksvermogensregime 21
4. Ondernemer en beperkte huwelijksvermogensrechtelijke gemeenschap 22
4.1. Inleiding 22
4.2. Art. 1:126 lid 1 BW (oud) en zijn relatie tot art. 1:97 lid 2 BW 22
4.3. Directe of indirecte verkrijging? 24
4.4. Vergoedingsrechten 26
5. Ondernemer en verrekenbedingen 28
5.1. Ondernemer en solitair periodiek verrekenbeding 28
5.2. Ondernemer en finaal verrekenbeding 30
5.3. Winst uit onderneming; goodwill 31
6. Waardering van ondernemingsvermogen 32
6.1. Rechtssfeer, waarde en prijs 32
6.2. Algemeenheid van goederen; going-concernwaarde 33
6.3. Meerwaardebeding 35
6.4. Latente belastingen 36
6.5. Goodwill, productierechten, vergunningen 36
6.6. Peilmoment of peiltijdstip 38
Hoofdstuk 2 Vennoot in een personenvennootschap 39
1. Inleiding 39
2. Personenvennootschap 39
3. De overeenkomst van vennootschap 40
4. Economische deelgerechtigdheid 42
5. De echtgenotenvennootschap 43
6. Personenvennootschap en wettelijke gemeenschap van goederen 44
6.1. Vennootschappelijke gemeenschap en huwelijksgemeenschap 44
6.2. Aansprakelijkheid en verhaalbaarheid na ontbinding van de huwelijksgemeenschap 45
6.3. De echtgenoot als commanditaire vennoot 46
6.4. De gevolgen van (echt)scheiding voor de overeenkomst van vennootschap 47
7. Personenvennootschap en uitsluiting van huwelijksvermogensrechtelijke gemeenschap (koude uitsluiting) 48
7.1. De positie van de echtgenoot van de vennoot 48
7.2. Personenvennootschap tussen echtgenoten 50
7.3. Personenvennootschap tussen informele partners 51
8. Personenvennootschap en verrekenbedingen 52
8.1. Personenvennootschap en solitair periodiek verrekenbeding 52
8.2. Personenvennootschap en finaal verrekenbeding 54
9. Waardering van het vennootschappelijk aandeel 55
9.1. Vennootschappelijk aandeel en economische deelgerechtigdheid 55
9.2. Waardering bij scheiding 56
Hoofdstuk 3 Aandeelhouder in een kapitaalvennootschap 59
1. Inleiding 59
2. Vergeten aandeelhouderschap; uitkoopregeling 60
3. Volstorting en financiering van aandelen 61
3.1. Volstorting met goederen van de andere echtgenoot 61
3.2. Volstorting of financiering met geld van de andere echtgenoot;
economisch belang (art. 1:87 BW) 63
3.3. Volstorting of financiering door informele levensgezel 64
3.4. Volstorting of financiering met van derden geleend geld 66
4. Statutaire aanbiedingsplicht bij (echt)scheiding 66
5. Bestuur van de BV 67
5.1. Het toestemmingsvereiste van art. 1:88 lid 5 BW 68
6. Aandelen en huwelijksvermogensrechtelijke gemeenschap 69
6.1. Aandeel en aandeelhouderschap 69
6.2. Bestuur en aandeelhouderschap 70
6.3. Verknochtheid 72
6.4. Uitsluitingsclausule en aandelen 73
6.5. Ontbonden gemeenschap, bestuur en verknochtheid 74
6.6. Register van aandeelhouders 74
6.7. Blokkeringsregeling, toedeling en levering 75
7. Aandelen en uitsluiting van huwelijksvermogensrechtelijke gemeenschap (koude uitsluiting) 76
8. Aandelen en beperkte huwelijksvermogensrechtelijke gemeenschap 78
8.1. Behoren de aandelen tot de huwelijksgemeenschap? 78
8.2. Eigen aandelen en ingehouden winst 79
9. Aandelen en periodiek verrekenbeding 81
9.1. Het beginsel van verrekening van niet uitgekeerde winst 81
9.2. ‘In overwegende mate bij machte’ 83
9.3. Omvat het verrekenbeding ook ondernemingswinsten? 84
9.4. ‘Voor zover in het maatschappelijk verkeer als redelijk beschouwd’ 85
9.5. Dividend 87
9.6. De aandelen zijn vóór het huwelijk krachtens schenking of erfrecht, al dan niet geclausuleerd, verkregen 88
9.7. De aandelen zijn vóór het huwelijk verkregen en met eigen middelen betaald 88
9.8. De aandelen zijn tijdens het huwelijk krachtens schenking of erfrecht, al dan niet geclausuleerd, verkregen 89
9.9. De aandelen zijn tijdens het huwelijk verkregen en met eigen middelen betaald 89
9.10. De aandelen zijn met te verrekenen vermogen betaald (art. 1:136 lid 1 BW) 89
9.11. De aandelen zijn met geleend geld betaald (art. 1:136 lid 1 BW) 91
9.11.1. Inleiding 91
9.11.2. De aandelen zijn vóór het huwelijk verkregen en (deels) met geleend geld betaald 92
9.11.3. De aandelen zijn tijdens het huwelijk verkregen en (deels) met geleend geld betaald 93
10. Aandelen en finaal berekenbeding 93
11. Waardering van aandelen 94
12. Verdeling 97
Hoofdstuk 4 Woning en inboedel 99
1. Inleiding 99
2. Voorlopige voorzieningen (art. 822 Rv) 100
2.1. Voorlopige voorziening en art. 1:88 BW 102
2.2. Voorlopige voorziening en huurbetaling 104
2.3. Voorlopige voorziening, rente en aflossing 104
2.4. Voorlopige voorziening en gebruiksvergoeding 105
3. Nevenvoorzieningen 105
3.1. Voortzetting bewoning (art. 1:165 BW) 106
3.2. Voortzetting gebruik inboedel (art. 1:165 BW) 108
3.3. ‘Een redelijke vergoeding’ 109
3.4. Voortzetting huurovereenkomst 110
4. Bruikleen 113
5. Woning en huwelijksvermogensrechtelijke gemeenschap van goederen 114
5.1. Aansprakelijkheid en draagplicht na ontbinding van de gemeenschap 114
5.2. Huuropbrengsten e.d. 116
5.3. Uitsluitingsclausule 117
5.4. Vergoedingsvordering; nominalisme of economische deelgerechtigdheid 118
5.5. Rekenvoorbeelden (art. 1:87 BW) 121
5.6. Zakelijke lasten 122
5.7. Verdeling 123
6. Woning en uitsluiting van huwelijksvermogensrechtelijke gemeenschap (koude uitsluiting) 125
6.1. Inleiding 125
6.2. De woning staat geheel of ten dele op naam van de ‘andere’ echtgenoot; natuurlijke verbintenis? 126
6.3. De (vakantie)woning staat op naam van de ‘andere' echtgenoot; middellijke vertegenwoordiging? 128
6.4. Verbouwingen; ongerechtvaardigde verrijking 129
6.5. De hypothecaire lening; onevenredige aflossing 130
6.6. Kapitaalverzekeringen 132
6.7. Verdeling 133
7. Woning en verrekenbedingen 133
7.1. Inleiding 133
7.2. ‘Aanwending van te verrekenen vermogen’ (art. 1:136 lid 1 BW) 134
7.3. Het economisch belang verkregen door aanwending van te verrekenen vermogen 135
7.4. Schulden ‘aangegaan in verband met de verwerving van een goed’ 137
7.5. Het economisch belang verkregen in relatie tot de schulden
‘aangegaan in verband met de verwerving van een goed’ 137
7.6. Aflossing met behulp van kapitaalverzekeringsuitkeringen 139
7.7. Het niet uitgevoerde periodiek verrekenbeding (art. 1:141 lid 1 BW); relatie tot art. 1:136 lid 1 BW 139
7.8. Waardedaling van de woning 141
7.9. Peiltijdstip 141
8. Waarde en waardering 142
8.1. Inleiding 142
8.2. Peiltijdstip 143
8.3. Waarde in het economisch verkeer; prijs 144
8.4. Waardering, prijs, redelijkheid en billijkheid, rechtssfeer 144
8.5. Relatie tot alimentatie 146
8.6. Meerwaardebeding 146
8.7. Hypothecaire schuld en negatief saldo; minderwaardebeding 146
8.8. Dwaling in de waarde 147
Hoofdstuk 5 Pensioen, levensverzekering en lijfrente 149
1. Inleiding 149
2. Pensioenregelingen 151
2.1. Inleiding 151
2.2. Beroepspensioenregelingen 152
2.3. De Pensioenwet; bijzonder partnerpensioen 152
3. Verweersbepalingen (art. 1:153 BW en 1:180 BW) 155
3.1. De verweersbepalingen en hun relatie tot art. 1:157 lid 2 BW 155
3.2. Bestaande vooruitzichten op uitkeringen 156
3.3. Billijke voorziening 160
3.4. Beperking van de verweersmogelijkheid 163
4. Pensioen, levensverzekering, lijfrente en huwelijksvermogensrecht 164
4.1. Inleiding 164
4.2. Artikel 1:94 lid 2 letter b BW 166
4.3. Aanwijzing van een derde als begunstigde 167
5. Pensioenverrekening (Boon-Van Loon 1981) 168
5.1. Inleiding 168
5.2. Waardeverrekening 169
5.3. Wijze en omvang van de verrekening 171
5.4. Vragen en antwoorden 173
5.5. Pensioenverrekening of pensioenverevening? 181
6. Pensioenverevening (Wet VP) 182
6.1. Inleiding; verschillen met Boon/Van Loon 182
6.2. Toepasselijkheid van de Wet VP 183
6.3. Pensioen 185
6.4. Deling van ouderdomspensioen 187
6.5. Zelfstandig recht op uitbetaling 188
6.6. Afwijkende deling 189
6.7. Conversie 189
6.8. Relatie tot alimentatie; redelijkheid en billijkheid 191
6.9. Internationaal privaatrecht 191
7. Pensioen en BV 192
7.1. Inleiding 192
7.2. Indirect aandeelhouderschap; certificering 192
7.3. Redelijkheid en billijkheid; afstorting 193
7.4. Afkoop 194
8. Levensverzekering 195
8.1. Vormen van levensverzekering 195
8.2. Uitoefening bevoegdheden 196
8.3. Verzekeringsuitkering en aflossing hypothecaire lening 197
8.4. Verdeling 198
8.5. Verrekening 199
Hoofdstuk 6 Levensonderhoud tussen (gewezen) echtgenoten 201
1. Inleiding 201
2. Rechtsgrond 202
3. Levensonderhoud bij feitelijke scheiding 205
3.1. Gescheiden huishoudingen in onderling overleg 205
3.2. Gescheiden huishoudingen bij feitelijke scheiding 205
4. Voorlopige voorziening 206
4.1. Rechtspleging en maatstaven 206
4.2. Voorlopige voorziening en huwelijksvermogensrecht 208
5. Overeenkomst omtrent levensonderhoud na echtscheiding 208
5.1. Inleiding 208
5.2. Nihilbeding 210
5.3. Afkoop 210
5.4. Overeenkomst en alimentatieduur 211
5.5. Het beding van niet-wijziging 212
5.6. Wijziging of intrekking van de overeenkomst door de rechter 214
6. Toekenning levensonderhoud door de rechter; maatstaven 216
6.1. Inleiding 216
6.2. Ingangsdatum en terugwerkende kracht 217
6.3. Levensgedrag en andere niet-financiële omstandigheden 218
6.4. Alimentatienormen (Tremanormen) 221
6.5. Alimentatie en pensioenverevening 222
6.6. Behoefte en behoeftigheid 224
6.7. Draagkracht 230
6.8. Vervaltermijn 239
6.9. Wijziging van omstandigheden 239
6.10. Overgangsrecht 243
7. Indexering, inning en tenuitvoerlegging 244
7.1. Kern van de regeling 244
7.2. Uitsluiting wijziging van rechtswege 246
7.3. Inning en tenuitvoerlegging 248
8. Einde van de onderhoudsplicht 249
8.1. Inleiding 249
8.2. Duurbeperking, anders dan bij overeenkomst 250
8.3. Overgangsrecht duurbeperking 254
8.4. Hertrouwen e.d. 256
8.5. Informeel samenleven 257
9. Inning en verjaring 261
10. Internationaal privaatrecht 261
Hoofdstuk 7 Onderhoudsbetrekkingen tussen ouders en kinderen 263
1. Inleiding 263
2. Verzorging en opvoeding 264
3. Levensonderhoud en studie 264
4. Voorlopige voorziening 266
5. Ouderlijk bewind 267
6. Ouderlijk vruchtgenot 271
7. Kosten van verzorging en opvoeding, levensonderhoud en studie na scheiding 272
7.1. Inleiding 272
7.2. De toekomst van de kinderalimentatie; de rol van de rechter 274
7.3. Contractsvrijheid; ouderschapsplan 275
7.4. Behoefte 276
7.5. Draagkracht 278
7.6. De onderhoudsplicht van de blote verwekker 282
7.7. De onderhoudsplicht van de stiefouder 283
7.8. Indexering 285
7.9. Vaststelling en wijziging door de rechter 285
7.10. Betaaladres en invordering 287
7.11. Internationaal privaatrecht 288
8. Levensonderhoud van kinderen ouder dan eenentwintig jaar na echtscheiding 288
9. Echtscheiding en erfrecht 289
Registers
Wetsartikelenregister 293
Jurisprudentieregister 301
Trefwoordenregister 311
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan