Belastingrecht en technologie

Afkortingen / XI

DEEL I: INLEIDING IN DE TECHNOLOGIE: KENMERKEN, ONTWIKKELING EN RELATIE TOT
DE FISCALITEIT
HOOFDSTUK 1
Inleiding / 3
1.1 Over dit boek / 3
1.2 Doel en doelgroep / 4
1.3 Opbouw / 4

HOOFDSTUK 2
Technologie: algemene introductie / 7
2.1 Inleiding / 7
2.2 Ontwikkeling van de computer / 8
2.2.1 Korte achtergrond / 8
2.2.2 Gebondenheid aan (reken)regels / 9
2.2.3 Basisfuncties en ontwerp / 9
2.3 Data science / 10
2.4 Werkwijze en cultuur van de technologiesector / 11
2.5 Big data / 13
2.6 Bijzondere toepassingen / 15
2.6.1 Blockchain / 15
2.6.2 Centralised blockchain / 16
2.6.3 Smart contracts / 16
2.6.4 Cryptocurrencies / 17

HOOFDSTUK 3
De rol van data in de computertechnologie / 19
3.1 De elementaire betekenis van data / 19
3.2 Het dataproces / 20
3.3 Datamanagement / 21
3.3.1 Kwaliteit is de grondslag / 21
3.3.2 Datamanagement: de randvoorwaarden / 22
3.3.3 Data-analyse / 27
3.3.4 Andere aspecten met betrekking tot data / 29

HOOFDSTUK 4
Computertechnologie in de praktijk / 31
4.1 Overzicht / 31
4.2 Globale opbouw van de computer / 31

HOOFDSTUK 5
Kunstmatige intelligentie: algemene context en betekenis voor de fiscaliteit / 35
5.1 Kenmerken en toepassing van kunstmatige intelligentie / 35
5.1.1 Het belang van kunstmatige intelligentie / 35
5.1.2 Kenmerken van kunstmatige intelligentie / 36
5.1.3 Voorbeelden van kunstmatige intelligentie / 37
5.1.4 De basis voor kunstmatige intelligentie / 38
5.1.5 Machine learning / 39
5.2 Toepassing van kunstmatige intelligentie / 40
5.2.1 Introductie / 40
5.2.2 Statistische achtergrond / 40
5.2.3 Methoden / 42
5.2.4 Natural language processing / 47
5.3 Specifieke kwaliteiten van de computer en de mens / 50
5.3.1 De computer is geen mechanische versie van de mens / 50
5.3.2 Kennisopbouw bij computers / 50
5.3.3 Kennisopbouw bij de mens / 53
5.3.4 Intuïtie versus rekenkracht / 54
5.4 Kunstmatige intelligentie in de fiscaliteit / 55
5.4.1 Belastingwetten vergen interpretatie / 55
5.4.2 De computer als jurist (of fiscalist) / 55
5.4.3 Mogelijkheden en beperkingen van een kunstmatig IQ / 57
5.4.4 De computer en fiscale inhoud / 61
5.4.5 De toekomst van technologische probleemanalyse / 62
5.5 Technologie en moraliteit / 64

HOOFDSTUK 6
Computertechnologie: toekomstverwachtingen en invloed op het fiscale domein / 69
6.1 Te verwachten ontwikkelingen op technologisch gebied / 69
6.2 Het nieuwe fiscale speelveld / 70
6.2.1 De inhoud van fiscale functies / 70
6.2.2 De vervagende grenzen van het fiscale domein / 71
6.2.3 Nieuwe samenwerking / 72
6.3 Kunnen we nog om technologie heen? / 74

DEEL II: DE ROL VAN TECHNOLOGIE BIJ DE INTERNE FISCALE BEHEERSING
HOOFDSTUK 1
Inleiding / 79

HOOFDSTUK 2
Fiscale beheersing / 81
2.1 Algemeen / 81
2.2 Kritieke onderdelen van het TCF / 82

HOOFDSTUK 3
Toepassing van computertechnologie in de huidige fiscale praktijk / 85
3.1 Relevante generieke technologie / 85
3.2 Praktische technologische toepassingen in de fiscaliteit / 86
3.3 Tendens: toenemende fiscale rapportageverplichtingen / 91

HOOFDSTUK 4
Toepassing fiscale technologie ten behoeve van beheersing / 95
4.1 Governance en technologie / 95
4.2 Brondata en technologie / 98
4.3 Fiscale rapportage en technologie / 100
4.4 Monitoring en technologie / 102
4.4.1 Technologie en controle / 103
4.4.2 Ontwikkelingen in de controle / 104
4.4.3 Relevantie van controle voor beheersing / 105
4.5 Fiscale beheersing, technologie en de Belastingdienst / 105
4.5.1 Toekomst van technologie en de Belastingdienst op het gebied van beheersing / 106

DEEL III: FISCALE TECHNOLOGIE EN HET NATIONALE FORMELE RECHT
HOOFDSTUK 1
Inleiding / 111

HOOFDSTUK 2
Algemene bepalingen / 113
2.1 De digitale rechtsstaat / 113
2.2 Elektronisch berichtenverkeer en gedigitaliseerde communicatie / 118
2.2.1 Wet elektronisch berichtenverkeer / 118
2.2.2 Gedigitaliseerde communicatie versus persoonlijk contact met de overheid / 120

HOOFDSTUK 3
Data verzamelen / 123
3.1 Data die verzameld kan worden / 123
3.2 Bevoegdheden ten aanzien van internetdata / 128
3.3 Grenzen aan de bevoegdheid / 131
3.3.1 Recht op privacy / 132
3.3.2 AVG / 138
3.3.3 Abbb / 142
3.3.4 Zozeer-criterium / 147
3.4 Geheimhoudingsplicht / 148
3.5 Cybercrime / 152

HOOFDSTUK 4
Het gebruik van data / 155
4.1 Analyse van data / 155
4.1.1 Data mining / 156
4.1.2 Function creep / 159
4.2 Controleren van belastingaangiften / 161
4.2.1 Profiling en risicomodellen / 163
4.2.2 Fraude Signalering Voorziening / 169
4.2.3 Navordering en uitworp / 173
4.3 Automatische besluitvorming / 177
4.4 Gedragsinterventies / 182
4.5 Transparantie bij het gebruik van data / 188

HOOFDSTUK 5
Rechtsbescherming in een systeemwereld / 191

DEEL IV: FISCALE TECHNOLOGIE EN HET UNIERECHT
HOOFDSTUK 1
Inleiding / 197

HOOFDSTUK 2
De invloed van technologie en het Unierecht / 199

HOOFDSTUK 3
Het verzamelen van data / 201
3.1 Informatieasymmetrie en de toename van databronnen / 201
3.2 Rapportageverplichtingen / 204
3.2.1 Standard Audit File for Tax (OECD) / 204
3.2.2 Europese Unie / 207
3.2.3 Nationale rapportageverplichtingen / 208
3.3 Ontwikkeling naar real time en goedkeuring vooraf / 210
3.4 Niet-gereguleerde databronnen / 211
3.4.1 Internet / 211
3.4.2 Anonieme data en de GDPR / 212
3.5 Overzicht van databronnen belastingdiensten / 214
3.6 Fricties / 214
3.6.1 Re-use van data / 214
3.6.2 Internationale gegevensuitwisseling / 215
3.6.3 Toegang tot data door derde / 215
3.6.4 Opslag van data / 216
3.6.5 Onjuiste contradata van andere partijen / 216
3.7 De trade-off tussen data en AI leidt tot een trade-off tussen privacy en AI / 217
3.8 Conclusies / 219

HOOFDSTUK 4
Het gebruik van data / 221
4.1 Analyse van data / 221
4.2 Voorspellende algoritmes / 222
4.3 Geautomatiseerde besluitvorming / 223
4.4 Automatische geschilbeslechting (robotrechter) / 224
4.5 Communicatie met een robot / 225
4.6 Profiling / 226
4.7 Het beoordelen van modellen / 227
4.7.1 Inleiding / 227
4.7.2 Het onderscheid tussen statistical bias en legal bias / 228
4.7.3 Verklaarbaarheid / 229
4.7.4 Classificatie van de modellen / 231
4.7.5 Oorzaken van legal bias in modellen / 233
4.7.6 Afweging trade-off bij toepassing modellen / 238

HOOFDSTUK 5
Unierechtelijk kader / 241
5.1 Inleiding / 241
5.2 Structuur van het Unierecht / 241
5.3 Toepassingsgebied: functionele noodzakelijkheidstoets / 243
5.4 Agenda harmonisatie rapportageverplichtingen / 246
5.5 Unierechtelijke beginselen / 247
5.5.1 Inleiding (wat zijn beginselen) / 247
5.5.2 Evenredigheidsbeginsel / 247
5.5.3 Doeltreffendheidsbeginsel / 249
5.6 Handvest Grondrechten EU / 250
5.6.1 Inleiding / 250
5.6.2 Bescherming van persoonsgegevens / 251
5.7 General Data Protection Regulation / 253
5.7.1 Inleiding / 253
5.7.2 Inzicht logica / 254
5.7.3 Geautomatiseerde besluitvorming / 254
5.8 Voorstel Verordening Kunstmatige Intelligentie / 256
5.9 Conclusies / 258

Auteurs / 259
Trefwoordenregister / 261