De ideale ambtenaar

1 Aandacht voor de ambtenaar 9

2 Bestuurskunde in vogelvlucht 15
De klassieke bureaucratie 15
De overheid als bedrijf 17
De overheid als partner 20
Leidinggeven aan de hedendaagse ambtenaar – bijdrage Jeroen Busscher 27

3 Theorie in praktijk 35
Een individu maakt het verschil 35
Vertrouwenswaardig handelen 38
Model om te reflecteren en te schakelen 39

4 De Bureaucraat 43
De loyale ambtenaar 45
De neutrale ambtenaar 47
De afstandelijke ambtenaar 49
De procedurele ambtenaar 50
De deskundige ambtenaar 51
De integere ambtenaar 52
De Bureaucraat samengevat 55
Het belang van heldere kaders – bijdrage Jeroen Busscher 57

5 De Ondernemer 61
De ondernemende ambtenaar 62
De resultaatgerichte ambtenaar 65
De klantgerichte ambtenaar 68
De doelmatige ambtenaar 70
De Ondernemer samengevat 71
Het belang van uitdagende doelen – bijdrage Jeroen Busscher 73

6 De Verbinder 79
De omgevingsbewuste ambtenaar 81
De zelfverantwoordelijke ambtenaar 82
De politiek sensitieve ambtenaar 83
De faciliterende en inspirerende ambtenaar 86
De Verbinder samengevat 87
Het belang van professionele vrijheid en veiligheid – bijdrage Jeroen Busscher 91

7 Samenhang tussen de drie rollen 97
Contextueel handelen 99
De mythe van volgtijdelijkheid 103

8 Leer jezelf kennen als ambtenaar 107
Wat is jouw beeld van de verschillende ideaaltypen? 107
Oefening 1 Jouw beeld van de ideaaltypen herkennen 108
Oefening 2 Oefenen met een concrete werksituatie 114
Oefening 3 Een fictieve casus in extrema 117
Oefening 4 Stellingen: wat kies jij? 123
Oefening 5 Beschrijf een situatie 130
Kernkwaliteiten: wat gaat al goed en waar kun je nog beter in worden? 132
Oefening 6 Werken met kernkwadranten 139
Uitwerking casus in extrema per ideaaltype 144

9 Omgaan met je omgeving 149
Vertrouwen als fundament 150
Omgaan met andere rollen. Hoe ga je om met dilemma’s? 152
De kracht van taal 153
Mini-coaching 155

10 Gebruik je inzichten in jouw functie 157
Ondersteuner/interne dienstverlener 158
Adviseur 160
Leidinggevende 164
Gebiedsverbinder/wijkregisseur 166
Medewerker klantcontact/medewerker frontoffice/ uitvoerder 169
Project- en programmamanager 171
De do’s en don’ts voor leidinggevenden – bijdrage Jeroen Busscher 175

11 Ter afsluiting 181

Literatuur 185
Aanvullende literatuur 187
Over de auteurs 191