Ernst M.H. Hirsch Ballin (1950) is hoogleraar Nederlands en Europees constitutioneel recht aan Tilburg University Law School en lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.
Meer over de auteursUitleg van de Grondwet
Commentaar & Context
Gebonden Nederlands 2021 1e druk 9789462909496Samenvatting
Ontwikkelingen rond de uitleg van de Grondwet zijn het werk van al degenen die met de Grondwet leven, zowel burgers als ambtsdragers. De rechtspraktijk en het politieke leven zijn daarin verankerd. De Grondwet uitleggen is meer dan het zoeken naar de ‘bedoelingen van de grondwetgever’, maar omvat ook het verder ontwikkelen van constitutionele principes in wetgeving, rechtspraak en beleid.
Wie een rol speelt in het staatsbestel – politieke en rechterlijke functionarissen, bestuurders, opiniemakers, staatsburgers – zoekt steun voor een goede beoordeling en tracht anderen die in dat proces een rol spelen, te overtuigen. Dit vereist aansluiting zoeken bij wat er al over de Grondwet is gezegd. Dit commentaar dient daarbij als grondig gedocumenteerde bron van informatie en inspiratie.
Dit systematisch en artikelsgewijs commentaar is een geheel herziene editie van het veel geraadpleegde commentaar op de Grondwet van de constitutionele website www.NederlandRechtsstaat.nl en zet de traditie voort van de van 1987 tot 2000 onder redactie van prof. mr. P.W.C. Akkermans (1942-2002) en prof. mr. A.K. Koekkoek (1945-2005) gepubliceerde commentaren op de Grondwet.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Veelgebruikte afkortingen 17
De Grondwet uitleggen 19
E.M.H. Hirsch Ballin
Grondwetten leven 19
Met normatieve teksten werken 21
De werking van de Nederlandse Grondwet 22
Een genealogische methode 24
De geografie van de Nederlandse Grondwet 24
De constitutionele identiteit van Nederland 26
Inleiding bij Hoofdstuk 1 Grondrechten 29
E.M.H. Hirsch Ballin
Artikel 1 Gelijke behandeling 43
N.M.C.P. Jägers & J.P. Loof
Artikel 2 Nederlanderschap; vreemdelingenrecht 67
B.P. Vermeulen
Artikel 3 Gelijke benoembaarheid 87
E.M.H. Hirsch Ballin
Artikel 4 Kiesrecht 93
G. Leenknegt
Artikel 5 Petitierecht 105
G. van der Schyff
Artikel 6 Vrijheid van godsdienst en levensovertuiging 119
B.P. Vermeulen & S.C. van Bijsterveld
Artikel 7 Vrijheid van meningsuiting 157
B.P. Vermeulen
Artikel 8 Recht tot vereniging 189
G. Leenknegt
Artikel 9 Recht tot vergadering en betoging 205
G. Leenknegt
Artikel 10 Eerbiediging en bescherming persoonlijke levenssfeer 219
M.M. Groothuis
Artikel 11 Onaantastbaarheid van het lichaam 251
B.C. van Beers
Artikel 12 Binnentreden woning 279
S.S. Buisman
Artikel 13 Vertrouwelijke communicatie 301
E.J. Koops en R. Passchier
Artikel 14 Onteigening 337
T. Peters
Artikel 15 Vrijheidsontneming 343
P. Jacobs
Artikel 16 Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan 351
voorafgegane wettelijke strafbepaling
T. Kooijmans
Artikel 17 Wettelijk toegekende rechter 367
R.M. van Male
Artikel 18 Rechtsbijstand 379
F.M.C. Vlemminx & M.F.J.M. de Werd
Artikel 19 Werkgelegenheid en arbeidskeuze 391
M. Houwerzijl & N. Zekić
Artikel 20 Bestaanszekerheid 407
M. Houwerzijl & F.M.C. Vlemminx
Artikel 21 Milieubescherming 421
F.M. Fleurke
Artikel 22 Volksgezondheid en woongelegenheid 445
F.M.C. Vlemminx & R. Passchier
Artikel 23 Onderwijs 465
D. Mentink, B.P. Vermeulen & P.J.J. Zoontjens
Inleiding bij Hoofdstuk 2, 3 en 4 547
E.J. Janse de Jonge
Artikel 24 Koningschap 557
G. Leenknegt
Artikel 25 Erfopvolging 563
G. Leenknegt
Artikel 26 Status ongeboren kind Koning 567
G. Leenknegt
Artikel 27 Afstand koningschap 569
G. Leenknegt
Artikel 28 Afstand koningschap door huwelijk 573
G. Leenknegt
Artikel 29 Uitsluiting troonopvolging 577
G. Leenknegt
Artikel 30 Benoemde Koning 581
G. Leenknegt
Artikel 31 Erfopvolging benoemde koning 585
G. Leenknegt
Artikel 32 Inhuldiging Koning 587
E.M.H. Hirsch Ballin
Artikel 33 Koningschap en meerderjarigheid 593
G. Leenknegt
Artikel 34 Ouderlijk gezag minderjarige Koning 595
G. Leenknegt
Artikel 35 Buitenstaatverklaring 597
G. Leenknegt
Artikel 36 Tijdelijke neerlegging koninklijk gezag 601
G. Leenknegt
Artikel 37 Uitoefening koninklijk gezag door regent 605
G. Leenknegt
Artikel 38 Uitoefening koninklijk gezag door Raad van State 609
G. Leenknegt
Artikel 39 Lidmaatschap koninklijk huis 611
G. Leenknegt
Artikel 40 Uitkering koninklijk huis 615
G. Leenknegt
Artikel 41 Inrichting huis Koning 619
G. Leenknegt
Artikel 42 Ministeriële verantwoordelijkheid 621
E.J. Janse de Jonge
Artikel 43 Regering en ministers 633
E.J. Janse de Jonge
Artikel 44 Ministeries 639
E.J. Janse de Jonge
Artikel 45 Ministerraad 643
E.J. Janse de Jonge
Artikel 46 Staatssecretarissen 647
E.J. Janse de Jonge
Artikel 47 Ondertekening en contraseign 651
E.J. Janse de Jonge
Artikel 48 Ontslag en benoeming ministers 653
E.J. Janse de Jonge
Artikel 49 Ambtseed minister en staatssecretaris 655
E.J. Janse de Jonge
Artikel 50 Vertegenwoordiging 657
G. Leenknegt
Artikel 51 Eerste en Tweede Kamer 661
G. Leenknegt
Artikel 52 Zittingsduur 669
G. Leenknegt
Artikel 53 Evenredige vertegenwoordiging 673
G. Leenknegt
Artikel 54 Verkiezing Tweede Kamer 679
G. Leenknegt
Artikel 55 Verkiezing Eerste Kamer 685
G. Leenknegt
Artikel 56 Vereisten voor lidmaatschap 689
G. Leenknegt
Artikel 57 Incompatibiliteiten 691
G. Leenknegt
Artikel 57a Zwangerschap en ziekte 695
G. Leenknegt
Artikel 58 Geloofsbrieven 697
G. Leenknegt
Artikel 59 Kiesrecht en verkiezingen 699
G. Leenknegt
Artikel 60 Ambtsaanvaarding 701
G. Leenknegt
Artikel 61 Voorzitter en griffier 705
G. Leenknegt
Artikel 62 Verenigde vergadering 707
G. Leenknegt
Artikel 63 Geldelijke voorzieningen 709
G. Leenknegt
Artikel 64 Ontbinding Kamers 713
G. Leenknegt
Artikel 65 Troonrede 723
E.J. Janse de Jonge
Artikel 66 Openbaarheid vergaderingen 727
E.J. Janse de Jonge
Artikel 67 Quorum 731
E.J. Janse de Jonge
Artikel 68 Inlichtingenplicht bewindslieden 737
E.J. Janse de Jonge
Artikel 69 Aanwezigheid bewindslieden 745
E.J. Janse de Jonge
Artikel 70 Recht van enquête 747
E.J. Janse de Jonge
Artikel 71 Parlementaire onschendbaarheid 755
E.J. Janse de Jonge
Artikel 72 Reglement van orde 763
E.J. Janse de Jonge
Artikel 73 Taak Raad van State 767
J.C.A. de Poorter
Artikel 74 Rechtspositie leden 773
J.C.A. de Poorter
Artikel 75 Inrichting, samenstelling, bevoegdheid Raad van State 777
J.C.A. de Poorter
Artikel 76 Algemene rekenkamer 779
E.J. Janse de Jonge
Artikel 77 Rechtpositie leden rekenkamer 785
E.J. Janse de Jonge
Artikel 78 Inrichting, samenstelling, bevoegdheid Rekenkamer 787
E.J. Janse de Jonge
Artikel 78a Nationale ombudsman 791
A.A.L. Beers & K.T. Meijer
Artikel 79 Vaste colleges van advies 797
G. Leenknegt
Artikel 80 Openbaarmaking advies 801
G. Leenknegt
Inleiding bij Hoofdstuk 5 Wetgeving en bestuur 803
W.J.M. Voermans
Artikel 81 Wetgevende macht 839
W.J.M. Voermans
Artikel 82 847
W.J.M. Voermans
Artikel 83 Toezending wetsvoorstel TK 855
W.J.M. Voermans
Artikel 84 Wijziging wetsvoorstel 857
W.J.M. Voermans
Artikel 85 Toezending wetsvoorstel EK 861
W.J.M. Voermans
Artikel 86 Intrekking wetsvoorstel 865
W.J.M. Voermans
Artikel 87 Aanneming en bekrachtiging 867
W.J.M. Voermans
Artikel 88 Bekendmaking en inwerkingtreding 869
W.J.M. Voermans
Artikel 89 Algemene maatregel van bestuur 873
W.J.M. Voermans
Artikel 90 Bevordering internationale rechtsorde 877
E.M.H. Hirsch Ballin
Artikel 91 Goedkeuring verdrag 883
G. Leenknegt
Artikel 92 Bevoegdheden volkenrechtelijke organisaties 895
F.M.C. Vlemminx & G. van der Schyff
Artikel 93 Verbindende kracht verdrag 919
F.M.C. Vlemminx & A.C.M. Meuwese
Artikel 94 Verdrag boven wet 935
F.M.C. Vlemminx & A.C.M. Meuwese
Artikel 95 Bekendmaking verdrag 965
J.W.A. Fleuren
Artikel 96 Oorlogsverklaring 975
E.M.H. Hirsch Ballin
Artikel 97 Krijgsmacht 979
K.T. Meijer
Artikel 98 Samenstelling krijgsmacht 985
M. Adams
Artikel 99 Gewetensbezwaren militaire dienst 989
M. Adams
Artikel 99a Civiele verdediging 993
J. van Schooten-van der Meer, G. Leenknegt & M. Adams
Artikel 100 Inlichtingen over krijgsmacht 997
E.M.H. Hirsch Ballin
Artikel 103 Uitzonderingstoestand 1005
S. Daniëls
Artikel 104 Belastingheffing 1031
J.L.M. Gribnau & M.R.T. Pauwels
Artikel 105 Recht van begroting 1043
E.J. Janse de Jonge
Artikel 106 Geldstelsel 1053
E.J. Janse de Jonge
Artikel 107 Codificatie 1055
J.C.A. de Poorter
Artikel 109 Rechtspositie ambtenaren 1063
S.F.H. Jellinghaus & E.G.M. Huisman
Artikel 110 Openbaarheid van bestuur 1067
J.C.A. de Poorter
Artikel 111 Ridderorden 1075
G. Leenknegt
Inleiding bij Hoofdstuk 6 Rechtspraak 1079
G. Boogaard
Artikel 112 Civiele en administratieve rechtspraak 1083
J. Uzman & G. Boogaard
Artikel 113 Strafrechtspraak 1095
J. Uzman & G. Boogaard
Artikel 114 Doodstraf 1109
G. Boogaard
Artikel 115 Administratief beroep 1113
J. Uzman
Artikel 116 Rechterlijke macht 1119
G. Boogaard
Artikel 117 Rechtspositie leden rechterlijke macht 1125
G. Boogaard
Artikel 118 Hoge Raad 1131
G. Boogaard & J. Uzman
Artikel 119 Ambtsmisdrijven 1141
G. Boogaard & J. Uzman
Artikel 120 Toetsingsverbod 1149
G. Boogaard & J. Uzman
Artikel 121 Openbaarheid terechtzittingen 1163
G. Boogaard, J. Uzman & J.J. But
Artikel 122 Gratie 1169
G. Boogaard & J.J. But
Inleiding bij Hoofdstuk 7 Decentralisatie 1177
W. van der Woude
Artikel 123 Instelling provincies en gemeenten 1183
W. van der Woude
Artikel 124 Autonomie en medebewind 1187
W. van der Woude
Artikel 125 Organen decentrale besturen 1199
W. van der Woude
Artikel 126 Ambtsinstructie commissaris Koning 1209
W. van der Woude
Artikel 127 Vaststelling verordening 1213
W. van der Woude
Artikel 128 Toekenning bevoegdheden 1217
W. van der Woude
Artikel 129 Verkiezing vertegenwoordigend orgaan 1221
W. van der Woude
Artikel 130 Kiesrecht gemeenteraad niet-Nederlanders 1231
W. van der Woude
Artikel 131 Aanstelling burgemeester en commissaris Koning 1235
W. van der Woude
Artikel 132 Inrichting, samenstelling, bevoegdheid decentrale besturen 1245
W. van der Woude
Artikel 132a Caribische openbare lichamen 1259
H.G. Hoogers
Artikel 133 Waterschappen 1269
W. van der Woude
Artikel 134 Publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie 1275
W. van der Woude
Artikel 135 Gemeenschappelijke regelingen 1287
W. van der Woude
Artikel 136 Geschillen 1293
W. van der Woude
Inleiding bij Hoofdstuk 8 Herziening van de Grondwet 1299
B.M.J. van der Meulen & G. Leenknegt
Artikel 137 Grondwetswijziging 1301
J. Kiewiet & G.F.M. van der Tang (bewerkt door E.J. Janse de Jonge)
Artikel 138 Aanpassing niet gewijzigde bepalingen 1319
B.M.J. van der Meulen
Artikel 139 Bekendmaking en inwerkingtreding 1321
B.M.J. van der Meulen
Artikel 140 Handhaving bestaande regelgeving 1323
B.M.J. van der Meulen
Artikel 141 Bekendmaking herziene Grondwet 1327
B.M.J. van der Meulen
Artikel 142 Aanpassing Grondwet aan Statuut 1329
J.W.A. Fleuren
Additionele artikelen 1339
E.J. Janse de Jonge
Constitutioneel glossarium 1341
Lijst van auteurs 1345
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan