Elmas Duduk beschrijft deze methode en geeft een werkboek ineen in het boek Crossmentorschap, Kennisuitwisseling tussen verschillende generaties vormgeven. Dit boek is geschreven voor (toekomstige) mentoren.
In het eerste deel geeft Duduk een beschrijving van de aspecten van crossmentorschap. Zo is het fijn dat ze aangeeft welke mentees een mentor niet zou willen. Ik mis hier nog wel de stap die eigenlijk vooraf is gegaan, namelijk de selectie van de mentor zelf. De (nieuwe) mentor zal in dit eerste deel veel informatie vinden over bijvoorbeeld de mentorhouding bepalen, waarbij de mate van empathie en confrontatie worden afgewogen, en het begeleiden van groepen met intervisies. Een intervisie is een gestructureerd proces, waarbij een deelnemer een vraag of situatie inbrengt en de andere deelnemers daarover vragen stellen. Zo leert de groep van elkaars ervaring en krijgt de inbrenger nieuwe inzichten op het vraagstuk.
Daarna gaat Duduk in op diversiteit in de groep. Een handig model hierbij is het TOPOI-model: taal, ordening, personen, organisatie, inzet. De dramadriehoek kende ik al en is heel nuttig voor het analyseren van vastgelopen communicatie. Deze driehoek geeft goed inzicht in de rollen die mensen soms automatisch innemen, waardoor er ongelijkwaardigheid ontstaat en een vicieuze cirkel die dit in stand houdt. De mentor kan helpen deze rollen inzichtelijk te maken en helpen uit de vicieuze cirkel te komen. Ik heb minder met de beschrijving van de verschillende generaties en hun houding op de werkvloer, van babyboomers tot generatie Z. Wat dat betreft sluit ik me aan bij de laatste conclusie dat er geen ‘one size fits all' mentorstijl is. Hoofdstuk 6 is weer heel interessant met mentorschapthema's die in individuele gesprekken mogelijk aan de orde komen. De meest voorkomende thema's zijn in vier categorieën op te delen:
- Discipline, timemanagement en doelgerichter werken
- Werk-privébalans, overbelasting en stress
- Profileren, beïnvloeden, en overtuigen
- Assertiviteit, grenzen stellen en zelfvertrouwen
Bij elke categorie beschrijft Elmas Duduk typische vragen en een aantal werkvormen die de mentor kan gebruiken.
De volgende hoofdstukken vormen het werkboek. Dit begint met hulp voor het stellen van heldere doelen. Een goed doel opstellen is in de praktijk nog niet zo eenvoudig. Dudak beschrijft manieren om informatie over het doel te verzamelen en doelen verder te verkennen, om zo hoofddoelen van subdoelen te kunnen onderscheiden. Een heel ander onderwerp betreft de juiste vaardigheden ontwikkelen. Dit zijn heel verschillende vaardigheden, die je misschien niet direct op school leert, maar wel heel nuttig zijn. Voorbeelden zijn: flexibel zijn als dingen veranderen, zelfstandig taken kunnen aanvangen en kunnen plannen. Bij elke vaardigheid staan reflectievragen voor de mentee beschreven. Vervolgens kan de mentor helpen deze vaardigheden aan de eerder opgestelde doelen te koppelen. Het laatste hoofdstuk beschrijft verschillende type (lastige) collega's. Hoe ga je om met een narcistische of passief-agressieve collega, zeker als deze de weg naar het doel belemmert?
Mentor-mentee relaties zijn in veel situaties bruikbaar, als het gaat om kennisoverdracht en leren van elkaar. Daarom is het handig dat er een boek is dat deze relatie handen en voeten geeft. Elmas Duduk heeft met Crossmentorschap geen theoretisch boek geschreven, maar maakt het juist heel praktisch en laagdrempelig om een crossmentorschap te organiseren.
Over Carla Verwijs
Carla Verwijs is managementconsultant met een specialisatie in kennismanagement.
