Wat valt u op als u het volgende rijtje namen ziet: Jan Baan, Jan-Willem van den Braak, Wil Derkse, Teun Hardjono, Karel Noordzij, Frits Philips jr., Kees Storm, Doekle Terpstra, Johan Verstraeten? Er zitten namen tussen waar u nog nooit van gehoord heeft? Ja, dat zou goed kunnen. Maar nog iets anders. Geen vrouw! Precies, waar zijn de vrouwen? Toegegeven, de vrouwen van de babyboomgeneratie die een toppositie bezetten, zijn met een lantarentje te zoeken, maar ze zijn er wel degelijk. Neelie Kroes, Karla Peijs, Sybilla Dekker, Trude Maas, Sylvia Tóth; om er maar een paar te noemen. Een van hen hadden de auteurs van het boek Leiders van vandaag, lessen voor morgen, Wouter Hart en Harry Sonnenschein, toch op zijn minst moeten vragen voor hun boek over de lessen van de leiders van vandaag? Of durfden ze misschien niet? Bang voor het andere geluid dat deze vrouwen zouden hebben laten horen?
Want als een ding opvalt aan de interviews in het boek met de negen mannen (zoals de auteurs ze steevast noemen), is toch dat ze wel heel tevreden zijn met zichzelf. Ze hebben het goed gedaan, hard gewerkt, gedaan wat bij ze past, dienend leiding gegeven, ruimte gegeven aan de binnenstroom. Natuurlijk hebben ze fouten gemaakt, maar daar hebben ze uiteraard veel van geleerd en zijn ze sterker uit naar voren gekomen. Ze hebben soms hun gezin verwaarloosd, maar zijn op tijd tot inkeer gekomen en gekozen voor wat echt belangrijk is in het leven. Wat deze mannen voor het gemak dan vaak vergeten is dat ze alleen zo’n fantastische plek op de maatschappelijke ladder konden betrekken dankzij een sterke vrouw die op de achtergrond het gezin draaiende hield. Daar hadden de vrouwen van diezelfde generatie dan eens fijn een boekje over open kunnen doen.
Of Hart en Sonnenschein hadden zelf eens wat meer tegengas moeten geven. Zo van: u zegt dat nu wel, maar is dat ook zo? Maar niets van dat alles in het boek. De twee jonge honden laten de oude garde maar een beetje leeglopen. Dat levert soms aardige inzichten en pakkende oneliners op, maar toch vooral ook veel vrijblijvend gefilosofeer. Er had kortom veel meer ingezeten als ze de mannen het vuur eens goed aan de schenen hadden gelegd. Maar daarvoor hadden de beide auteurs blijkbaar te veel respect voor de prestaties van de generatie van hun vaders.
Het lijkt alsof deze nieuwe generatie, de dertigers en twintigers van vandaag, zich probeert te onttrekken aan een belangrijke natuurwet, namelijk dat elke nieuwe generatie vernieuwing brengt. Ze breken het oude af en maken een nieuwe start. Gezien de vele crises waar de wereld momenteel mee kampt (krediet, milieu, energie et cetera), is dat meer nodig dan ooit. Ze moeten helemaal niet luisteren naar de oude garde, want die hebben het gigantisch verkloot. Ze moeten gewoon eigenwijs hun eigen weg volgen, en net als de generatie voor hen hun eigen fouten maken. Want als zij het niet doen, wie moet het dan doen?
Over Ben Kuiken
Ben Kuiken is filosoof, schrijver en ontregelaar. Als organisatiefilosoof helpt hij mensen om anders te denken, te kijken en te praten over organisaties en de problemen die daar ontstaan. Ben is auteur van een groot aantal boeken over organiseren, spelen, en filosofie, waaronder De laatste manager, De Organisatiefilosoof, en Het Zinnigste boek dat je ooit zult lezen.
