Een BMW met alle opties, dat is precies wat je verwacht bij een handige gozer die het gemaakt heeft in de televisiewereld. Ruud Koornstra (1964) begon zijn carrière als verkoper die sponsors koppelde aan televisieprogramma’s, belandde in het Veronica-circuit en groeide later uit tot een van de drijvende krachten achter IDTV, eind jaren negentig na Endemol de tweede televisieproducent van Nederland.
De verkoop van IDTV aan een Engelse aandeelhouder maakte hij niet meer mee. Het was, zo dacht Koornstra, tijd om te cashen en zijn ultieme jongensdroom in vervulling te doen gaan: de aanschaf van een BMW met alle opties. Dat bleek onmogelijk: Koornstra moest kiezen tussen een elektrisch beweegbare achterbank of een elektrisch verwarmde achterbank. Het was het een of het ander. Wat het werd, vertelt het boek helaas niet. Wel dat hij nadat hij de BMW enkele maanden later kon komen ophalen, de auto na vijftien kilometer al in de berm parkeerde, bevangen door twijfels. Dit was niet het leven dat hij wilde. Na een lange nacht te hebben doorgehaald met zijn goede vriend Friedwart wist hij het: hij zou de wereld gaan redden.
Koornstra vertelt zijn verhaal op een aanstekelijke en ongecompliceerde manier. Ook wanneer hij in een paar alinea’s de wereldproblematiek behandelt (milieuvervuiling, armoede) houdt hij zijn montere toon. Hij is niet het type om al te diep op de oorzaken in te gaan, maar stelt zonder veel omwegen vast dat het economische systeem een weeffout kent. ’98 procent van wat we gebruiken, wordt verspild’, schrijft hij. ‘En dat noemen we dan groei!’ Koornstra stelt dat de economie gedijt bij de gratie van het ecosysteem en dat wij hard op weg zijn dit systeem te vernielen. Dus moet er iets gebeuren, is de logische conclusie.
Behalve dat hij vanaf dat moment de kraan dichtdraaide tijdens het tandenpoetsen, begon Koornstra Tendris Solutions, een bedrijfje waarmee hij zich op technologische innovatie wilde richten. Hij investeerde in uiteenlopende projecten, zoals energiebesparende pompen, bossen en de groene energieleverancier Durion (later Oxxio). Dat is het punt waar het boek echt interessant wordt. Koornstra is een ondernemer pur sang en is niet bang om zijn neus te stoten als hij een nieuw idee aan de man probeert te brengen. Dat is maar goed ook, want hij merkt al snel dat gevestigde structuren helemaal niet verlegen zitten om innovaties. Vroeger waren reizigers aangewezen op rederijen, maar toen het vliegtuig werd uitgevonden, stapten de reders niet over op luchtvervoer, schrijft Koornstra. In plaats daarvan stevenden ze af op hun faillissement en waren het nieuwe bedrijven die het passagiersvervoer overnamen. Grote bedrijven zien de kansen niet, moeten hun investeringen nog afschrijven of weigeren hun ongelijk te erkennen. Dat betekent dat innovatie vaak van kleine, enthousiaste bedrijfjes moet komen die zich weinig aantrekken van de gevestigde orde. ‘Nederland innovatieland? Het innovatieplatform in ons land wordt grotendeels bemand door vertegenwoordigers van de grote bedrijven, wetenschappers en politici. Zij zijn niet degenen met innovatieve ideeën’, schrijft Koornstra.
Koornstra is een handige, misschien zelfs wat gladde prater en dat brengt voor een boek als Wat LED je? ook risico’s met zich mee. Het verhaal over de uitvinder die het geheim van zijn speciale tubelamp waarmee je oude of verbrande huid volledig kunt herstellen in zijn graf heeft meegenomen, doet als vanzelf denken aan 'De Broncode', Eric Smits boek over het bizar efficiënte data-opslagsysteem van de eveneens overleden uitvinder Jan Sloot. Maar de LED-lamp is van een andere orde. Met die vinding hoopt Koornstra de wereld daadwerkelijk te kunnen veranderen. Philips had geen interesse, Bill Clinton, de Dalai Lama en minister Cramer wel, meldt hij niet zonder trots. In eendrachtige samenwerking met de Postcode Loterij, waar hij in directeur Poelmann een zielsverwant heeft gevonden, probeert hij de wereld nu aan de ultrazuinige LED-lamp te krijgen. Koornstra moet nog wat weerstand overwinnen (niet alle techneuten zijn het eens over de lichtopbrengst), maar als dat is gebeurd, heeft Tendris zijn steentje bijgedragen.
Over Hans van der Klis
Hans van der Klis is freelance journalist. Hij schrijft regelmatig artikelen voor Managementboek.
