Gyuri Vergouw is al ruim 25 jaar actief in de advieswereld en schrijver van diverse boeken over management en sport. Zo schreef hij eerder De Strafschop over het recept voor de ultieme strafschop. Nu is er het boek Het DoDo effect – Over gedragsverandering in organisaties. Want volgens Vergouw is er te weinig aandacht voor de onzichtbare aspecten van het menselijk gedrag in organisaties.
Vergouw schrijft in de proloog dat managers naar schatting 80 procent van hun tijd bezig zijn met zichtbare en rationele dingen zoals plannen, personeel, kengetallen en contracten. Dit is de bovenstroom, die we begrijpen en stuurbaar is. De overige 20 procent van de tijd is er aandacht voor de onzichtbare en irrationele dingen in de organisatie. Denk aan politieke spelletjes, weerstand, angstcultuur, jaloezie, incompetentie, tegenwerking, etc. Dit is de onderstroom. Juist die onderstroom verdient volgens de auteur veel meer aandacht, want die bepaalt voor een belangrijk deel het succes van organisaties. Managers focussen zich te veel op dat wat ze kunnen zien, sturen en beheersen. Maar een organisatie kan op papier nog zo goed functioneren, de onderstroom bepaalt wat er iedere dag daadwerkelijk gebeurt. Om succesvol te kunnen zijn moet je niet alleen de bovenstroom, maar vooral de onderstroom doorgronden, begrijpen en beïnvloeden. De auteur beschrijft in Het Dodo effect hoe je verschillende elementen uit die onderstroom herkent en wat je daaraan kan doen (do’s) of juist moet laten (don’ts).
Het boek bestaat uit vier delen met in totaal 16 gedragingen die losjes met elkaar samenhangen. In de Hofhouding (deel 1) passeren verschillende rollen de revue die mensen kunnen aannemen. Denk aan het gedrag van zonnekoningen, hofnarren, klokkenluiders en roofridders & frontsoldaten. In Oorlog en vrede (deel 2) lees je over de manier waarop mensen elkaar kunnen dwarszitten. Het gaat dan over injaloetitis, angstcultuur, rouwverwerking en organisatierot. In de Onzichtbare organisatie (deel 3) komen een aantal onbewuste gedragingen aan bod die invloed hebben op de organisatie. De auteur laat hier zijn licht schijnen over de Abilene-paradox, trivaliteitswet van Parkinson, de paradox van Cobb en het Acapulca-syndroom. In Trots en vooroordeel (deel 4) komt het brein aan bod en hoe die ons regelmatig op het verkeerde been kan zetten door o.a. het George Clooney-effect, de voorkeur voor bevestiging, commitmentillusie en….het dodo-effect.
Het dodo-effect komt eigenlijk uit de psychotherapie. Het gaat over de constatering dat een therapeut die aandacht geeft, respectvol en vriendelijk is en alleen hierdoor al effect sorteert, ongeacht de methode die hij gebruikt. In organisaties betekent het dodo-effect dat men succes toeschrijft aan de inzet van een methode of analyse, terwijl het eigenlijk veroorzaakt wordt door de aandacht die een manager of adviseur geeft aan de mensen binnen de organisatie. Door authentiek contact, verbinding, luisteren en vertrouwen. Welke aanpak je daarbij kiest maakt eigenlijk niet zo veel uit en daarom is de dodo in organisatieland nog volop in leven, aldus de auteur. Het boek sluit af met een epiloog, waarin de auteur aangeeft waar het om draait bij modern management: verbinding, verantwoordelijkheid, tegenspraak, commitment en compassie. Essentieel daarbij is dat managers daadwerkelijk verbinding maken met hun medewerkers (dodo-effect). Want zo schrijft de auteur ‘hoe minder verbinding, hoe problematischer het wordt.’
De auteur heeft met Het Dodo effect een prettig leesbaar boek geschreven. Het boek geeft een mooi overzicht van onderstroomgedragingen die je in organisaties kan tegenkomen. De verhalen zijn sprekend en herkenbaar. Het boek is niet echt verrassend of vernieuwend, maar geldt dat ook niet voor het menselijk gedrag? De do’s en don’ts lezen in al hun eenvoud als een vanzelfsprekendheid waarbij het vooral draait om gezond verstand. Maar zoals de auteur benadrukt, de onderstroom in organisaties verdient veel meer aandacht. Want zo schrijft hij: ‘Mensen zijn vreemde wezens, maar we lijken onszelf in gekte en irrationaliteit te overtreffen als we samenkomen in organisaties.’ Het Dodo effect geeft je daar een goed beeld van.
Over Sjors van Leeuwen
Sjors van Leeuwen (Indora Managementadvies) is adviseur, auteur en spreker op het gebied van klantgericht ondernemen, strategie en marketing. Door zijn ervaring is hij goed thuis in vele strategische vraagstukken en het toenemend belang van de ‘de klant’ als onderscheidende factor. Sjors schreef o.a. Wendbare strategie op één A4, Zorgmarketing in de praktijk en CRM in de praktijk.
