Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20

Recensie

Leiderschap in ontwikkeling - 'Buitengewoon lezenswaardig'

Het eerste Nederlandstalige studieboek over leiderschap voor het HBO is een schot in de roos. In vogelvlucht behandelt hogeschooldocent Thecla Goossens in zeven hoofdstukken Leiderschap in ontwikkeling.

Rob Govers | 29 augustus 2018 | 3-4 minuten leestijd

Buitengewoon lezenswaardig komen alle relevante thema’s aan bod: de oorsprong, definities en theorieën over leiderschap. Goossens zoomt in op de meest invloedrijke denkers. Het boek is overigens een aanrader voor coaches en trainers. Daarover later meer.

Leiderschap is bij vlagen verworden tot een modebegrip en aan inflatie onderhevig. De auteur schept orde en nuanceert dit beeld door bondige hoofdstukken met de titels ‘wat is leiderschap?’ en ‘wat doet de leider?’.

Ethiek schuwt zij niet: er zijn immers goede en slechte leiders. Een foto illustreert de Machiavelliaanse - lees slechte - leider vertolkt door de nietsontziende politicus Frank Underwood in de serie House of Cards. Kevin Spacey, inmiddels van zijn voetstuk gestoten vanwege de beschuldiging van seksueel grensoverschrijdend gedrag door de #MeToo beweging. En daarmee is hij verworden tot een gevalletje niet-integer leiderschap in de optiek van de auteur van dit artikel.

Het boek maakt duidelijk dat de definitie van leiderschap aan de tijdsgeest onderhevig is en daarmee voortdurend in beweging. De definitie van leiderschap die mij aanspreekt is afkomstig van Blanchard: ‘Leiderschap is het vermogen mensen zodanig te beïnvloeden dat hun capaciteiten ten goede komen aan het algemeen belang’. De laatste twee woorden is een moreel element. Neem de vorige en huidige Amerikaanse president als illustratie. Beiden hebben een totaal verschillende moraal. Overigens wordt in vakkringen betwist of het moreel element bij leiderschap hoort.

Leiderschap is onlosmakelijk verbonden met macht en het hebben van invloed. Onder macht verstaat Goossens ‘het vermogen de loop der dingen naar je hand te zetten’. Zij onderscheidt drie soorten macht. De eerste is formele macht op basis van gezag, een positie of een functie. Expertisemacht, op basis van kennis en ervaring, is een tweede vorm van macht. De laatste vorm van macht is referentiemacht. Het betreft dan invloed op basis van eigenschappen die door volgers gewaardeerd worden. Immers, geen leider zonder volgers. Meteen wordt dan aan social media gedacht en wordt de invloed van leiders gemeten aan het aantal volgers op Twitter en Instagram.

Verder dan het eenrichtingsverkeer van ‘likes’ gaat het doorgaans niet bij dit eerste type van volgers. Goossens noemt de volgers in organisaties het tweede type volgers. In feite gaat het dan om de ondergeschikten. Het derde type zijn de volgers die dat uit eigen beweging doen. Zij die zich in hun gedrag en opvattingen laten beïnvloeden door een leider. Voor milieubewegingen, dierenactivisten of de LHBT-gemeenschap gaat het om een cumulatie aan soorten macht èn type volgers.

Een boek schrijven vanuit didactisch perspectief is aan Thecla Goossens toevertrouwd. Ieder hoofdstuk van ‘Leiderschap in ontwikkeling’ begint met de behandeling van relevante begrippen en halverwege ieder hoofdstuk doemen reflectievragen op. Aan het eind treft de lezer literatuursuggesties en filmtips over leiderschap. De trailers van de filmtips zijn te vinden op de digitale backstage. Een samenvatting van de hoofdstukken is uitermate handig voor de multitaskende student met een overschot aan tijdgebrek. Middels een unieke studiecode is er toegang tot online studiehulp. Zo kan een student een portfolio opbouwen en de opgedane kennis toetsen.

Wie van modellen en van diagrammen houdt, wordt op zijn of haar wenken bediend. Ze geven de essentie van een theorie weer en voor een coach/trainer, zoals ikzelf, is dat superhandig. Goossens bespreekt het gedachtegoed van de grote leiderschapsdenkers. Van de Oostenrijkse pionier Peter F. Drucker tot ‘onze eigen’ Jitske Kramer, bekend geworden met organisatielessen uit de antropologie, komen aan bod. Drucker mag wel de grondlegger worden genoemd van het moderne gedachtegoed aangaande leiderschap. ‘Leadership is a we-thing’. ‘They think “team”’. Hierin schuilt impliciet een moreel element.

Niet alleen voor studenten, ook voor coaches en trainers, is het laatste hoofdstuk over persoonlijk leiderschap zinvol. De auteur verwijst naar modellen uit de NLP en bijvoorbeeld van Stephan Covey die behulpzaam zijn om te werken aan de aloude zegswijze uit de Griekse oudheid, een inscriptie in de tempel van Apollo in Delphi, ‘Ken Uzelf’.

Over Rob Govers

Rob Govers is Register Loopbaancoach (RL) I NOLOC Gecertificeerd Loopbaanprofessional I Gespecialiseerd in loopbaancoaching, duurzame inzetbaarheid, outplacement en re-integratie in het publieke domein en het openbaar bestuur.

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

Boek bij dit artikel

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden