Stevig staan in intense situaties

Het lichaam als tempel van verbinding 5
Voorwoord 12
Inleiding 15

1 Intensiteit als inspiratiebron 21
Embodied Presence 22
Embodied Presence en de kwaliteit van je leeromgeving 24
Stevig staan door lichaamsbewustzijn 27
Intensiteit in je werk 28
Grenzen verleggen maakt gelukkig 30
Flow en het ervaren van geluk 31
Veerkracht in extreme omstandigheden 32

2 Stress doorgronden 37
Fysieke reacties op stress 38
Het autonome zenuwstelsel en de polyvagaaltheorie
van Porges 40
Je lichaam in rust 41
Aanhoudende stress 42
Het beïnvloeden van je stresstoestand 43
Veiligheid bepaalt je waarneming 45
Trauma en stress 46
Overlevingspatronen loslaten 47
Veiligheid in groepen 49

3 De vier poorten naar balans 53
Ontspannen lichaamshouding 55
Rustige adem 56
Open zintuigen 59
Bewustzijn van ruimte 60

4 De drie assen van leiderschap 65
Drie assen in je lichaam 65
De leiderschapsassen inzetten 67
Stevig staan met de leiderschapsassen 72
Je plek innemen: Systemisch Werk 73
Het lege midden belichamen 75

5 Luisteren met je hele lichaam 79
Vernieuwend luisteren 81
Embodied Listening 84
Luisteren vertraagt 86
Waarachtig spreken 86
De choreografie van het tweegesprek 88

6 Werken met stilte 93
Stilte verstaan 93
Stilte in verschillende culturen 97
Het ontwikkelen van een luistercultuur 99
Meerstemmigheid versterken 100
Luistercirkels bij veranderingsprocessen 101
Lichaamsbewustzijn in luistercirkels 104

7 Je lichaam laten spreken 107
Felt sense: je lichaam weet het 108
De felt sense waarnemen 109
Sensitiviteit als talent 111
Lijst van lichaamssensaties 114

8 Embodied Feedback geven 119
Feedback is altijd subjectief 120
Externe en interne waarneming 120
Complimenten vanuit Embodied Feedback 123
Spiegelen zonder oordeel 124

9 Verandering belichamen 127
Beweging is een constante 127
Synchronisatie van lichaam en geest 129
Social Presencing Theater 130
Verlies nemen 133

10 Navigeren voorbij obstakels 137
Vriendschap sluiten met obstakels 138
Omgaan met tegenslag 139
Obstakels als springplank 140
Denken in mogelijkheden 141
Creatieve oplossingen 144
Focus op wat je versterkt 146

11 Frisse vragen stellen 151
Vragen die werken 152
De wondervraag 154
De vragen van Byron Katie 154
Waarderende vragen 155
Systemische vragen 157
Trage vragen 158
Vragen voorleggen aan je lichaam 160
Vragen en stilte in intense situaties 162

12 Radicale zachtmoedigheid ontwikkelen 165
‘Holding space’ stimuleert veiligheid 170
Werken met collectieve intelligentie 172
Collectieve beweging 172
Collectieve intelligentie in de praktijk 173
Lichaamsbewustzijn en collectieve intelligentie 174
Nieuw leiderschap 175

Over Paula Kolthoff en Embodied Learning 180
Dank 183
Reacties op mijn werk 185
(Inspiratie)bronnen 187