Een ZINleiding 12
ZIN 1: De ZINmaker 24
In het eerste hoofdstuk beginnen we bij het begin (voor zover er sprake kan zijn van een begin, waarschijnlijker is dat we ons altijd al ergens middenin bevinden): ZIN. Wat is dat eigenlijk, zin? Waarom maken we zin, en hoe doen we dat?
ZIN 2: Over ZIN en onZIN 42
Nu wordt het even doorbijten, want nu moeten we het hebben over het verschil tussen zin en betekenis. Daarvoor ontkomen we er niet aan een filosofisch uitstapje te maken naar de logica
en de paradox, oftewel zin en onzin. Misschien voel je je tijdens het lezen van dit hoofdstuk een beetje zoals Alice in Wonderland: wat is alles toch raar vandaag! Maak je maar geen zorgen.
Duik dat konijnenhol in en laat alles maar een beetje over je heen komen.
ZIN 3: Gemeenschappelijk ZIN maken 66
Voel je je al een beetje licht in je hoofd? Geen nood, want nu gaan we het wat gestructureerder aanpakken. We gaan het namelijk hebben over hoe we samen dagelijks betekenis geven (zin maken), in en door de conversaties van gebaren waarin we met elkaar verwikkeld zijn. Daarmee spinnen we voor onszelf webben van betekenis, waarin we het ons misschien wel iets te gemakkelijk hebben gemaakt.
ZIN 4: De ZIN van organisatie 88
Heb je de organisatie weleens vergeleken met een rij voor de kassa? Waarschijnlijk niet, maar heel gek is die vergelijking toch niet. Hetzelfde proces ligt eraan ten grondslag, namelijk het proces van organiseren, ofwel het reduceren van meervoudigheid. En dat betekent dat net als een rij ook organisaties voortdurend uit elkaar vallen en daarom continu herstelwerk nodig hebben. Daarom praten we ook zoveel, in organisaties. Leuk, hè!?
ZIN 5: De waanZIN van organisatie 108
Elk nadeel heb z’n voordeel, zoals een groot filosoof ooit zei. Dat geldt ook voor organiseren:
er zit een keerzijde aan, namelijk geweld van organisatie. Ja, je leest het goed: organisaties
zijn in essentie gewelddadige instituten. Door mensen en dingen te reduceren tot één ding of
één label, doen we ze geweld aan. Bijvoorbeeld in de Toeslagenaffaire, waar mensen die totaal van elkaar verschillen werden gereduceerd tot ‘fraudeur’. En dan zit je plotseling gevangen in een kafkaësk labyrint zonder uitgang.
ZIN 6: Het verlangen naar de ZIN van de markt 132
Nu komen we (eindelijk) bij de centrale stelling van dit boek, namelijk dat de zin in de ban is
geraakt of overwoekerd is door de zin van de markt. Daardoor verlangen wij voortdurend naar wat de mark(e)t(ing)machines produceren, zoals een fijne vakantie, een nieuwe auto en likes op social media. En willen we alles zo efficiënt en doelgericht mogelijk organiseren. In en door deze producties worden wij voortdurend geproduceerd en gereduceerd tot toerist, consument of influencer.
ZIN 7: Opnieuw ZIN (en nieuwe ZIN) maken 154
En wat nu? Hoe kunnen we de zin van de markt en van organisatie weerstaan? Het begint in
elk geval bij bewustwording: het besef dát we voortdurend worden verleid om ZIN te maken in termen van geld en de markt. Maar omdat ZIN een krachten- en waardenspel is, zijn er ook
altijd tegenkrachten aanwezig, die we in stelling kunnen brengen tegen de dominante ZIN van de markt. We slaan daarom nog wat harder op onze trommel, net als kleine Oskar uit De Blikken Trommel.
Voor dit boek ben ik geïnspireerd door ZINnen uit... 175
